به جز نمازهاي واجب و يوميه، نمازهاي ديگري هم وجود دارد كه انجام دادن آنها مستحب است. از آن جايي كه اين نمازها، اضافه بر نمازهاي واجب است، به آنها نافله يا نوافل گفته مي شود (به معناي زيادي و افزون). اساس و اهميت نافله هاي مستحبي، به اين است كه جبران كننده ي نواقص و كمبودهاي نمازهاي واجب است و همچون صدقه اي است كه انسان مي پردازد. در حديث است «نمازهاي نافله به منزله ي هديه است و در هر صورت پذيرفته مي شود».

با همه ي تأكيد و تشويقي كه در انجام دادن نمازهاي مستحبي در احاديث آمده، در عين



[ صفحه 124]



حال بايد با عشق و علاقه باشد و انسان آنها را به خود تحميل نكند كه اثر سوء بر روح و روان آدمي مي گذارد. به همين دليل نمازهاي مستحبي، از تسهيلات ويژه اي برخوردار است كه در نمازهاي واجب نيست؛ مثلا نماز مستحبي را مي توان نشسته خواند، يا اگر تنها «حمد» را بخواند، كفايت مي كند. شك در ركعات نمازهاي مستحبي، نماز را باطل نمي كند و نيز اشتباه در كم و زيادي آن، سجده ي سهو ندارد. بالاخره بهتر است نماز واجب در مسجد و به جماعت خوانده شود؛ ولي نافله ها را در هر جا مي توان خواند. بنابراين حكمت و فلسفه تشريع نمازهاي نافله به جهت كامل شدن نمازهاي واجب است و اين نماز كامل انسان را تكامل و ترقي مي بخشد و او را از فحشا بازمي دارد. در حديث است كه خداوند به فرشتگان مباهات كرده، مي فرمايد: «به بنده ام بنگريد چيزي را كه بر او واجب نكرده ام، انجام مي دهد و شما را شاهد مي گيرم كه او را آمرزيدم».



[ صفحه 125]