مستحبات در نماز خيلي زياد است كه به بعضي از آنها اشاره مي شود:

الف. مستحبات و آداب قبل از نماز؛ عبارت است از:

1. در هنگام وضو رو به قبله بايستد و قبل از آن مسواك بزند. هم چنين دعاهايي كه در هر يك از افعال واجب و مستحب وضو وارد شده، بخواند.

2. در حال نماز، لباس سفيد و معطري بپوشد. انگشتري عقيق در دست كند و جامه ي سياه نپوشد.

3. براي نماز جاي مخصوص، لباس مخصوص وسجاده يا فرش مخصوص انتخاب كند.

4. نماز را به جماعت بخواند و اگر مرد است، طرف راست امام بايستد.

5. پيش از نمازهاي يوميه، اذان و اقامه بگويد. موقع اذان گفتن نيز رو به قبله بايستد و با



[ صفحه 82]



وضو و يا غسل باشد.

6. همان گونه كه با صورت و بدن رو به قبله مي ايستد، مستحب است قلب هم به سمت قبله متوجه باشد.

ب. مستحبات و آداب بين نماز؛ عبارت است از:

1. براي نمازگزار سزاوار است كه در تمام ذكرها و كارهاي نماز، با حضور قلب باشد.

2. در نيت اخلاص داشته باشد و نماز خود را از هر عمل و نيت غير خدايي پاك كند.

3. موقع گفتن تكبير اول نماز و تكبيرهاي بين نماز، دست ها را تا مقابل گوش ها بالا ببرد. همچنين مستحب است قبل از گفتن «تكبيرة الاحرام»، شش بار تكبير بگويد و دعاهاي وارده را بخواند.

4. كمال قيام بدن به اين است كه با طمأنينه، هيبت و حيا باشد. مستحب است در حال ايستادن، بدن را راست نگه دارد و شانه ها را پايين بيندازد. هم چنين سر خود را پايين افكند و به موضع سجده بنگرد و به آسمان و راست و



[ صفحه 83]



چپ نگاه نكند.

5. در قيام دست ها را بر روي ران ها بگذارد، انگشت ها را به هم بچسباند، جاي سجده را نگاه كند، سنگيني بدن را به طور مساوي روي دو پا بيندازد و پاها را پس و پيش نگذارد.

6. كمال قلب در هنگام نماز، به اين است كه خداي تبارك و تعالي را پيوسته در نظر داشته باشد.

7. با دست هايش بازي نكند و پاهاي خود را حركت ندهد. همچنين انگشتان پا را رو به قبله گذاشته و از قبله كج نكند.

8. در حال برخاستن، اين ذكر را بگويد: «بحول الله و قوته اقوم و اقعد».

9. مستحب است در «قرائت» رعايت ترتيل كند و به اعراب كلمات اهميت دهد. همچنين در ركعت اول پيش از خواندن حمد بگويد: «اعوذ بالله من الشيطان الرجيم».

10. بعد از تكبيرة الاحرام بگويد: «يا محسن قد اتاك المسي ء و قد امرت المحسن ان يتجاوز عن المسي ء انت المحسن و انا المسي ء بحق محمد و آل محمد، صل علي محمد و آل محمد و تجاوز



[ صفحه 84]



عن قبيح ما تعلم مني».

11. بعد از تمام شدن حمد بگويد: «الحمد الله رب العالمين».

12. مستحب است در تمام نمازها در ركعت اول، «سوره قدر» و در ركعت دوم، «سوره توحيد» را بخواند.

13. قنوت يكي از مستحبات مؤكد است. مستحب است قبل از قنوت، تكبير بگويد و بعد از آن دست ها را بالا ببرد و انگشتان را به هم بچسباند، مگر دو انگشت بزرگ را (انگشت شست).

14. پيش از رفتن به ركوع، در حالي كه راست ايستاده، تكبير بگويد. در ركوع دست راست را بر زانوي پاي راست بگذارد. زانوها را به عقب دهد، پشت را صاف كند، گردن را بكشد و مساوي پشت نگه دارد. بعد از آن كه از ركوع برخاست و راست ايستاد، بگويد: «سمع الله لمن حمده».

15. در حال سجده، انگشتان دست را به هم بچسباند و برابر گوش بگذارد؛ به طوري كه سر



[ صفحه 85]



آنها رو به قبله باشد. در سجده دعا كند و از خدا حاجت بخواهد. بعد از سجده نيز بر ران چپ بنشيند و روي پاي راست را بر كف پاي چپ بگذارد.

16. مستحب است در حال تشهد، بر ران چپ بنشيند و روي پاي راست را به كف پاي چپ بگذارد.

17. پيش از تشهد بگويد: «الحمدلله» يا بگويد: «بسم الله و بالله و الحمد لله و خير الاسماء لله».

18. هم چنين در تشهد اول بعد از صلوات، بگويد: «و تقبل شفاعته في امته و ارفع درجته».

19. هنگام برخاستن از تشهد بگويد: «بحول الله و قوته اقوم و اقعد».