مجموعه معارف دين دو گونه است:

يك. اصول و معارف نظري

دو. برنامه ها و دستورات عملي

قسمت اول نيز مشتمل بر دو گونه از مسائل و موضوعات است:

1. موضوعات زيربنايي و پايه اي

2. موضوعات روبنايي و فرعي

«اصول دين» مجموعه عقايد بنيادي و پايه اي دين است كه عمدتا جنبه نظري دارند و از همين رو به آنها اصول دين گفته مي شود (مانند توحيد، نبوت و...). نماز گرچه از نظر عملي جزء اصول و پايه هاي تربيتي رفتار ديني



[ صفحه 55]



است؛ ولي بدان لحاظ كه از نظر عقيدتي رو بنا محسوب مي گردد نه زيربنا، از اصول شمرده نمي شود و به عنوان «فروع دين» از آن ياد مي گردد.

بنابراين نماز از جهت عملي در زمره اصول دين است؛ ولي چون از نظر اصطلاح «اصول دين» به معارف پايه اي نظري اطلاق مي گردد، نماز از جمله ي آنها به حساب نيامده است.