به مناسبت سميناري كه در رابطه با:

«نماز»

در مشهد مقدس برگزار شد



[ صفحه 31]



بسم الله الرحمن الرحيم

تشكيل مجمعي از صاحبنظران براي «اقامه نماز»، يكي از شايسته ترين و ضروري ترين كارهائي است كه بايد در جمهوري اسلامي صورت مي گرفت. زيرا برپا داشتن نماز، نخستين ثمره و نشانه حكومت صالحان است. و در رتبه بعد از آن است كه نوبت به «زكات» بمثابه تنظيم مالي جامعه و ريشه كن كردن فقر، و نيز امر به معروف و نهي از منكر، يعني سوق دادن به نيكي ها و بازداشتن از بديها مي رسد.

«اَلَّذينَ اِن مَكَنّاهُم فِي الَارضِ اَقامِوا الصلاة وَ آتَوالزكاةَ وَ اَمَرَوُا بِالمَعرُوفِ وَ نَهَوا عَنِ المُنكَر...».

اقامه نماز فقط اين نيست كه صالحان، خود نماز بگذارند، اين چيزي نيست كه بر تشكيل حكومت الهي متوقف باشد، بلكه بايد اين ستون دين در جامعه، به پا داشته شود و همه كس با رازها و اشاره هاي آن آشنا و از بركات آن برخوردار شوند، درخشش معنويت و صفايِ ذكر الهي همه آفاق جامعه را روشن و مصفا كند و تن ها و جان ها با هم به نماز بشتابند و در پناه آن طمأنينه و استحكام يابند.

نماز، ركن اصلي دين است و بايد اصلي ترين جايگاه را در زندگي مردم داشته باشد. حيات طيبه انسان در سايه حاكميّت دينِ خدا، وقتي حاصل خواهد شد كه انسانها دلِ خود را با يادِ خدا زنده نگهدارند و به كمكِ آن بتوانند با همه جاذبه هاي شر و فساد مبارزه كنند، و همه بت ها را بشكنند، و دست تطاول همه شيطانهاي دروني و بُروني را از وجودِ خود قطع كنند. اين ذكر و حضورِ دائمي فقط به بركتِ نماز حاصل مي شود و نماز در حقيقت، پشتوانه مستحكم و ذخيره تمام نشدني در مبارزه اي است كه آدمي با شيطان نفس خود كه او را به پستي و زبوبي مي كشد،



[ صفحه 32]



و شيطانهاي قدرت كه با زَر و زور، او را وادار به ذلّت و تسليم مي كنند، هميشه و در همه حال دارد.

هيچ وسيله اي مستحكمتر و دائمي تر از نماز براي ارتباط ميان انسان با خدا نيست، مُبتدي ترين انسانها رابطه خود با خدا را بوسيله نماز آغاز مي كنند. برجسته ترين اولياءِ خدا نيز، بهشتِ خلوتِ انسِ خود با محبوب را در نماز مي جويد. اين گنجينه ذكر و راز را هرگز پاياني نيست، و هر كه با آن بيشتر آشنا شود، جلوه و درخششِ بيشتري در آن مي يابد.

كلمات و اذكارِ نماز، هريك خلاصه اي است كه به بخشي از معارفِ دين اشاره مي كند و بطورِ مكرر و پي در پي آن را به يادِ نمازگزار مي آورد. نمازي كه با تدبر در معاني، و بدونِ سهو و غفلت گزارده شود، انسان را روز بروز با معارف الهي آشناتر و به آن دلبسته تر مي سازد.

نورانيّت نماز، و رازها و رمزهاي آن و درسهائي كه در آن گنجانيده شده، و اثرِ آن در ساختن فرد و جامعه، چندان نيست كه بشود در مقالي كوتاه از آن سخن گفت، بلكه چنان نيست كه بي خبري چون من بتواند از اعماق آن خبري آورد.

آنچه من با قلمِ قاصر و معرفتِ ناچيز خود مي گويم آن است كه مردمِ ما و جامعه ما، و بخصوص جوانانِ ما كه اكنون بارِ امانتِ سنگيني را بر دوش گرفته اند بايد نماز را منبعِ قدرتي لايزال بدانند، و در برابر جبهه فساد و بي عدالتي و كجروي كه امروز بشريت را تهديد مي كند، و از نماز و ياد خدا نيرو بگيرند. ميدانِ مبارزه اي كه امروز پيش روي ماست، ما را به تكيه گاهِ مستحكم ذكر خدا، و اميد و اعتماد به او، بيش از همه و بيش از همه، محتاج مي سازد، و نماز آن سرچشمه جوشاني است كه اين اميد و اعتماد و قدرتِ معنوي را به ما مي بخشد.

نمازِ با حضور و با توجّه، نمازي كه از ياد و ذكر، سرشار است، نمازي كه آدمي در آن با خداي خود سخن مي گويد و به او دل مي سپارد. نمازي كه والاترين معارفِ اسلام را پيوسته به انسان مي آموزد، چنين نمازي انسان را از پوچي و بي هدفي و ضعف مي رهاند و اُفُق زندگي را در چشمش روشن مي سازد و به او همّت و اراده و هدف مي بخشد، و دل او را از ميل به كجروي و گناه و پستي نجات مي دهد. از



[ صفحه 33]



اين رو است كه نماز در همه حالات، حتي در ميدان نبرد و در سخت ترين آزمايشهاي زندگي، اولويتِ خود را از دست نمي دهد. انسان هميشه به نماز، محتاج است، و در عرصه هاي خطر، محتاج تر. حقيقت آن است كه در كارِ معرفي نماز كوتاهي هاي زيادي شده است و نتيجه آنكه نماز هنوز جايگاه شايسته خود را، حتي در نظام اسلامي ما، به دست نياورده است. اين مسئوليتِ سنگين، بر دوشِ دانشوران و آشنايان به معارف اسلامي است كه نماز را به همه، بخصوص به نسل جوان بهتر بشناسانند، از كودكِ دبستاني تا پژوهشگرِ دوره هاي عالي، هريك فراخورِ ذهن و معرفتِ خود، مي توانند در راهِ شناختن نماز و رازهاي آن قدم هائي بردارند و با ناشناخته هائي آشنا شوند، حتي عُرفاي بزرگ نيز، براي سالكانِ وادي معرفت، اَسرارالصلاة نوشته و آموخته اند، يعني اعماق اين اقيانوس همچنان ناشناخته و پيمودني است. در جامعه ما فصلِ مُهمّي بايد در مُعرفي نماز در همه سطوح گشوده شود.

رسانه ها و بخصوص صدا و سيما با شيوه هاي گوناگون نماز را معرفي و يادآوري كنند. همه جا و هميشه در راديو و تلويزيون، نماز در اولويت گذاشته شود، و شوقِ ايمان و عَطَشِ يادِ خدا در دلها پديد آيد. در كلاس هاي دروسِ ديني مدارس و دانشگاهها درسِ نماز جايگاه خود را باز يابد، و سخنانِ سنجيده و افكارِ بلند در بازشناسي نماز، فراهم و در معرض ذهن و دلِ دانشجويان و دانش آموزان گذاشته شود.

فلسفه نماز و تحليل رازها و رمزهاي آن، با زبانِ هنر در معرض ديد همگان قرار گيرد تا هركس بقدر ظرفيت خود از آن متمتع گردد، كتابها و جزوه ها در سطوح مختلف و از ديدگاه هاي گوناگون به وسيله محققان و عالمان به سلك تحرير درآيد، و مايه كارهاي هنري و ادبي گردد. فصلي نيز بايد براي آسان كردن انجام نماز گشوده شود.

در همه مراكز عمومي: مدارس، دانشگاهها، كارخانه ها، سربازخانه ها، فرودگاهها، ايستگاههاي قطار، ادارات دولتي و امثال آن، جايگاههاي مناسبي براي نماز پيش بيني شود. مساجد و نمازخانه ها پاكيزه و مرتب و رغبت انگيز باشد. نماز در



[ صفحه 34]



وقت فضيلت و به جماعت گزارده شود. در هر محيطي برجستگان و بزرگان آن بر ديگران پيشقدم شوند، و عملاً اعتنا به نماز را به ديگران بياموزاند و خلاصه در همه جا حركت به سمتِ نماز و شتافتن به نماز محسوس باشد.

با اين مقدمات، به خواست خداوند متعال و با توجهات و ادعيه زاكيه حضرت ولي الله الاعظم روحي فداه، كشور و جامعه ما به هدفهاي والاي نماز نزديك مي شود و از بركات آن بهره مي گيرد.

در پايان لازم مي دانم از فراهم آورندگان اين مجمع، و همه كساني كه با وقوف بر اهميت نماز، در راه اقامه آن تلاش مي كنند، مخصوصاً از جناب حجة الاسلام آقاي قرائتي كه دلسوزانه و عاشقانه در اين راه گام برمي دارند، صميمانه تشكر كنم و قبول حضرت حق تعالي را براي اين كوششهاي مخلصانه مسألت نمايم.

والسلام عليكم و رحمة الله

سيدعلي خامنه اي 16 / 7 / 70



[ صفحه 35]