اگر كسي از مرحله ي علم گذر كند و به مرحله ي عمل قدم بگذارد و ليكن عملش خالص نباشد، عبادتش سودي به حال او نخواهد داشت. عمل شرك آلود چه اثر و فايده اي دارد؟ چه بسا كه نداشتن اخلاص، سبب هلاكتش گردد.

بنابراين، بالاترين مقام سلوك و بندگي، مقام اخلاص است و نماز، عامل مؤثري در پيدايش آن است. زيرا سراسر نماز، يادآوري از مقام توحيد و عظمت و پاكي پروردگار است و برخي از جملات آن؛ مانند دو جمله ي (اياك نعبد و اياك نستعين)، دلالت بر اخلاص دارد و اگر نمازگزار بفهمد كه چه مي گويد، اين خود اوست كه



[ صفحه 132]



ابراز مي دارد: «ما فقط تو را مي پرستيم و تنها از تو ياري مي طلبيم؛ يعني كه ما در عبادت و استعانت خود داراي اخلاصيم».

از طرف ديگر، او نماز را كه تمرين اخلاص است، در هر شبانه روز، پنج بار مي خواند و تكرار مي كند، بنابراين خود نماز اگر به راستي از روي توجه، خوانده شود، تمريني براي عملكرد خالصانه، در خود نماز و در هر عبادت و كار ديگري خواهد بود و بي جهت نيست كه در وصاياي امام باقر (عليه السلام)، به جابر جعفي، مي خوانيم:

الصلوة بيت الأخلاص. [1] .

نماز، خانه ي اخلاص است

يعني پايگاه و مركز اخلاص و جاي صدور آن به ديگر اعمال است.