به تصديق روايات وارده، بالاترين حالت قرب انسان به خداي سبحان، حالت سجود و به خاك افتادن است و اين كاري است كه در نماز به طور مكرر اجرا مي شود.

امام علي (عليه السلام) فرمودند:

اقرب ما يكون العبد من الله اذا سجد. [1] .

نزديكترين حالت بنده، به معبودش، موقعي است كه برايش به خاك مي افتد.

نماز در بر دارنده ي ياد خدا و سپاس از او و نيايش و آمرزش خواهي است. چهار چيزي كه موجب نزديك شدن به خدا و جلب عنايت حضرت دوست مي گردد. سيوطي از ابن مسعود (رحمه الله)، از رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) روايت كرده است كه فرمودند:

من اعطي اربعا اعطي اربعاً و تفسير ذلك في كتاب الله، تعالي،: من اعطي الذكر اعطي الذكر لأن الله، عزوجل، يقول: «اذكروني اذكركم»، و من اعطي الدعاء اعطي الأجابة لأن الله، تعالي، يقول: «ادعوني استجب لكم»، و من اعطي الشكر اعطي الزيادة لأن الله، تعالي، يقول: «لئن شكرتم لأزيدنكم»، و من اعطي الأستغفار اعطي المغفرة، لأن الله، تعالي يقول: «استغفروا ربكم انه كان غفاراً». [2] .

آن كه چهار چيز دهد، چهار چيز به او دهند و تفسير آن در كتاب خداي تعالي، اين است: آن كه ياد خدا كند، به ياد متقابل پروردگار خود پاداش يابد كه خداي عزوجل، فرمود: (مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم) و آن كه خداي را بخواند، پاسخش به اجابت دهد كه فرمود: (مرا بخوانيد تا شما را جواب دهم) و كسي كه خدا را سپاس گويد، افزوني نعمت به او دهد كه فرمود: (اگر سپاسگزاري كنيد، البته نعمتم را زياد كنم) و آن كه درخواست آمرزش به پيشگاهش عرضه كند، از او مغفرت يابد كه فرمود: (از درگاه پروردگار خود



[ صفحه 121]



مغفرت طلبيد كه او آمرزگار است).

و اين ها نمونه اي از بركات و خيرات فردي است كه نماز موجب عطاي آن از سوي خداوند است و پرواضح است كه آثار خير فردي و اجتماعي بسياري بر آن مترتب است كه در آينده به برخي از آن ها اشاره خواهد شد.