با اندكي تأمل و تدبر در آيات و روايات، به جايگاه و نقش ارزنده ي خوف از خدا در زندگي انسان پي مي بريم و در مي يابيم كه خوف از خدا نعمت بزرگي است كه سعادت انسان در گرو آن است و داراي آثار متعدد و فراوان دنيوي و اخروي است.

اگر تك تك افراد جامعه ي ما با داشتن مشاغل مختلف به آيه ي شريفه ي و لمن خاف مقام ربه عنايت داشته باشند، اگر بازاري و كاسب ما، اداري و كارمند ما، دانشجو و محصل ما، مدير و مسؤول ما، كشاورز و صنعتگر ما و خلاصه زن و مرد ما سعي نمايند خود را مصداق اين آيه ي شريفه قرار دهند، قطعا در چنين جامعه اي كه ترس از خدا در همه جاي آن گسترده و حاكم است، به حقوق و آبروي ديگران تجاوزي نمي شود و گناه و نافرماني خدا صورت نمي پذيرد.

ممكن است اين سؤال به ذهن خواننده ي گرامي خطور كند كه چه كنيم، تا در درون ما خوف خدا ايجاد شود و افزايش يابد و دل ما مالامال از خوف خدا گردد؟

در پاسخ بايد گفت: براي نيل به اين آرزوي سعادت آفرين، علاوه بر لزوم شناخت و معرفت خدا و وقوف به عظمت و بزرگي او، خوب است كمي نيز به فكر عذاب هاي الهي كه ناشي از عصيان و نافرماني خودمان است، باشيم.

خداي بزرگي كه گرچه ارحم الراحمين است، اما اشد المعاقبين و شديد العقاب هم



[ صفحه 263]



هست و در كمين عاصيان و ستمكاران نيز نشسته است. «ان ربك لبالمرصاد» [1] او مأموران غلاظ و شدادي براي تنبيه و مجازات گناهكاران، گوش به فرمان دارد و جهنمي سوزان دارد كه فرياد «هل من مزيد» [2] هر لحظه گوش فلك را كر مي كند، دوزخي با اوصافي وحشتناك كه تعدادي از آيات قرآن به توصيف گوشه هايي از آن پرداخته است.

براي اينكه كمي بيشتر به سختي اين عذابها پي ببريم، بهتر است اندكي از سختي ها و آتش هاي دنيوي را لمس نماييم تا در نتيجه ي خوف و ترس الهي بيشتري در خود احساس نماييم، زيرا احساس و لمس شدائد دنيوي، هشدار دهنده و مفيد است و مناسب است انسان گاهي خود و توان خود را آزمايش كند.

اگر در كارگاه و يا كارخانه اي كار مي كنيد كه داراي كوره و جايگاهي است كه صدها درجه حرارت دارد، كمي خود را به آن نزديكتر نماييد، آيا بدن و صورت شما تحمل آن گرما و آتش را دارد؟! گاهي خود را در هواي گرم قرار دهيد و يا هنگام استفاده از آب گرم، اندكي از آب گرم بيشتري استفاده نماييد، آن گاه احساس كنيد با بدنتان چه مي كند! به همان مقدار كه احساس مي كنيد قدرت تحمل آتش و آفتاب سوزان و آب داغ را داريد به همان اندازه مرتكب گناه شويد و نافرماني خدا نماييد!

اكنون اي خواهر و اي برادر من! حواست را جمع كن! سوگند به خدا كه عذاب خدا حق است و شديد است و دردناك. در حالي كه آن چه از آتش و گرما و آب سوزان در دنيا وجود دارد و ما طاقت تحمل آن را هم نداريم، نعمت الهي است و حتي آنها منشأ بسياري از بركات و نعمتهاي ديگرند و آنچه در فرداي قيامت و آخرت از سختي ها و شدائد فراروي ماست، عذاب الهي است و ناشي از غضب خدا و ما چگونه مي توانيم طاقت تحمل آن را داشته باشيم؟! خواننده ي گرامي را به مطالعه دعاي شريف كميل و دقت در فرازهاي مربوط سفارش مي كنيم. [3] .



[ صفحه 264]