اضاعه ي نماز دامنه ي بسيار گسترده اي دارد و شامل كسي مي گردد كه نسبت به نماز تهاون دارد يا سهل انگارست، يا اهميتي به نماز نمي دهد، يا براي يادگرفتن احكام و مسائل آن تلاشي نمي كند، يا در نماز به گونه اي كه شايسته است، حالت نمازگزار به خود نمي گيرد، يا شرايط نماز را رعايت نمي كند، يا به انجام نماز در اول وقت توجهي ندارد و يا دقتي براي انجام صحيح اركان و واجبات نماز از خود بروز نمي دهد.

البته اگر تهاون و سستي نسبت به نماز و تضييع نماز به حد اعلا برسد كه همان ترك نماز باشد، اين ديگر در مرز كفر است. لذا در روايات داريم شخصي خدمت امام صادق (عليه السلام) رسيد و از گناهان كبيره سؤال نمود. امام گناهان كبيره را با كفر شروع كرد و ساير گناهان كبيره را برشمرد. راوي عرض كرد: يابن رسول الله از ترك نماز چيزي نفرموديد؟ امام فرمود:

ترك الصلوة داخل في الكفر [1] .



[ صفحه 160]



«ترك نماز داخل در كفر است.»

در واقع ترك نماز خود داخل در كفر و به عنوان اولين گناه كبيره است!

البته نمي خواهيم بگوييم كه اگر كسي نماز نخواند كافر است و احكام كفر بر او جاري است، بلكه به دليل شدت قبح ترك نماز، موقعيت چنين كاري در مرز كفر است، مگر آنكه نماز را انكار كند كه انكار نماز، كفر است.