در قرآن از شراب و قمار به عنوان موانع اقامه ي نماز ياد شده است.

قرآن در اين باره مي فرمايد:

اِنَّما يُريدُ الشَّيطانُ اَن يُّوقِعَ بَينَكُمُ العَداوَةَ و البَغضاءَ فِي الخَمرِ و المَيسِرِ و يَصُدَّكُم عَن ذِكرِ اللّهِ و عَن الصَّلوةِ فَهَل اَنتُم مُّنتَهُونَ [1] .



[ صفحه 86]



در اين آيه ي شريفه، شراب و قمار به عنوان پديده هاي زشت و پليد و فتنه انگيز و از ابزار شيطان معرفي شده اند.

كلمه ي رجس كه در آيه ي قبل آمده است، [2] بيانگر خطرهاي اين پديده هاي شوم است. اينها از شبكه ها و راههاي به هم پيوسته ي شيطان است كه شيطان به وسيله ي آنها به جنگ انسانيت مي آيد و بدين وسيله آدميان را از درون تهي نموده، تباهي و بدبختي فرد و جامعه را فراهم مي سازد. لذا قرآن دستور مي دهد كه بدون درنگ از اين امور بپرهيزيد، اميد است كه جامعه ي رستگاري داشته باشيد.

نكته ي قابل تأملي كه در آيه ي شريفه به چشم مي خورد اين است كه با وجود آثار سوء ماده خبيثي چون شراب كه مشكلات متعدد اقتصادي به دنبال دارد و سلامت جسمي فرد، خانواده و جامعه را به خطر مي اندازد و چه بسا براي نسل هاي آينده نيز عوارض ناگواري داشته باشد و علاوه بر آن، سلامت روحي فرد و جامعه را نيز زايل مي سازد، اما آيه ي شريفه مساله را در يك فضاي ديگر مورد بحث و بررسي قرار مي دهد و انگشت روي علت العلل پليدي شراب و ساير پليدي هاي ذكر شده مي گذارد.

قرآن مي فرمايد:

اِنَّما يُريدُ الشَّيطانُ اَن يُّوقِعَ بَينَكُمُ العَداوَةَ و البَغضاءَ شيطان از طريق اين پليدي ها و ناپاكي ها چند هدف و نقشه ي خطرناك و زشت دارد.

شيطان مي خواهد به واسطه ي شراب و قمار دشمني، خشم و كينه را در جامعه ايجاد نمايد. اين كاملاً طبيعي است، زيرا كسي كه در يك لحظه تمام هستي خود را در يك قمار از دست مي دهد، آيا نمي خواهد با تمام وجود، هستي طرف را از بين ببرد؟ و مگر در شراب خوارگي حالت ديگري جز حالت درندگي به انسان دست مي دهد؟ و اما اثر مخرب تر شراب و قمار اين است كه اين دو شما را از ياد خدا و نماز باز مي دارد.

آن نمازي كه به عنوان نياز فرد و جامعه مطرح است و بدون آن انسان به سعادت



[ صفحه 87]



نمي رسد، شراب و قمار مانع آن مي گردند و موجب قطع ارتباط با خدا مي شوند. زيرا كسي كه با پيمانه پيمان بست با خدا نمي تواند پيماني داشته باشد. و آن كسي كه عابد خمر شد عابد خدا نمي گردد. و اين نقش بازدارندگي شراب و قمار از ياد خدا و نماز در برابر ساير آثار سوء آن دو، امري قابل تأمل و دقت است! و اين مضمون خطاب قرآن به انسانهاست كه مي فرمايد: اي انسانها و اي جامعه ي انساني كه بايد از طريق عبادت و بندگي پروردگار تكامل پيدا كنيد، آيا از اين گونه امور و پديده هاي شوم كه شما را از موجبات كمال كه ياد خدا و نماز باشد باز مي دارد، دست برمي داريد يا نه؟!