(نسيم هاي عطرآگين رحمت الهي.)

كتابي است كه عارف رباني علاّمه هاشميه اصفهاني (حاج خانم امين) به زبان عربي نگاشته و واردات قلبي و مكاشفات خود را در آن درج نموده است، جمعاً تحت عنوان پنجاه و شش «نفحه» ترتيب يافته است. مطالعه اين كتاب براي اهل فن و جويندگان مراتب والاي سير وسلوك و روش خوشبختي، بسيار مفيد است (البته به شرط استعداد و دقّت).

اين كتاب در سال 1369 ه.ق در مطيعه ي محمّديه ي اصفهان بقطع رقعي در 296 صفحه به چاپ رسيده و دو فقره از اجازات مؤلف نيز در اول كتاب گراور شده



[ صفحه 160]



است و مقدمه اي هم به قلم عبدالله سبيتي مدير نشريه «حديث الشهر» [1] در دوازه صفحه براي آن نوشته شده است.

مؤلف پيش از آغاز بحث در تحت عنوان «نفحات»، درباره ي معاني تسبيحات اربعه مطالبي آورده است كه ذيلاً ترجمه مي كنيم:

«اگر بخوبي دقّت و تدبر كني درمي يابي كه جمله «سبحان الله» منزه شمردن خداست از تمام نواقص حتّي از كمالات ممكنات و بطور كلي از هر آن چه شائبه نقصي در آن باشد و جمله «الحمدالله» متصف دانستن خداست به تمام اوصاف جمال و كمال كه شايسته حضرتش مي باشد نه كمالي كه در خورد ممكنات است و جمله «لااله الاالله» اعتراف به يكتائي خداست با تمام مراتبش (مراتب توحيدي) بعد از نفي تمام معبودهاي غير او، و بلكه مي توان گفت كه منحصرساختن وجود حقيقي براي خدا و نفي آن از غيرخداست و جمله «الله اكبر» اعتراف انسان به عنوان يك موجود ممكن به جهل و قصور خويشتن است و قرائت آن، اعتراف به ناتواني بشر از درك كنه ذات الهي و احاطه ي به اوصاف «حسناي» او است» [2] .

در خاتمه ي اين بحث خوانندگان عزيز را به مطالعه ي تأليفات معظم له از قبيل: «معاد يا آخرين سير بشر» - «سير و سلوك در روش اولياء...» - «روش خوشبختي و توصيه به خواهران ايماني» ترغيب مي نماييم، ضمناً خاطرنشان



[ صفحه 161]



مي سازيم كه مطالعه «اربعين هاشميه» بدون سرمايه آشنائي كامل با معارف اسلامي و آشنائي با فلسفه ميسر نيست و كتاب «ترجمه ي اخلاق ابن مسكويه» را نيز از اين عارفه بزرگ در صفحات پيش ذكر كرديم.