(راهنمائي براي ميوه ي دلم (فرزندم))

كَشْفُ الْمَحَجَّةِ لِثَمَرَةِ الْمُهْجَةِ

سيدبن طاووس (علي بن موسي) كه به رضي الدّين ملقّب است از دانشمندان بزرگ شيعه و از تربيت يافتگان واقعي مكتب آل محمد عليهِمُ الّسلام است. اين دانشمند در سال 589 ه.ق تولد يافته و به سال 664 ه.ق وفات كرده است. مقامات معنوي و حالات روحاني و نوراني وي قابل ملاحظه و چشمگير و داستان شفا يافتن زخم عجيب اسماعيل هر قلي به دست حضرت مهدي عج در زمان وي و مربوط به وي بوده است.

ابن طاووس تأليفات بسياري دارد كه از جمله آنها مي تواند: «مِصْباحُ الزَّائِرِ وَ جَناحُ الْمُسافِرِ» در سه جلد و «فَرْحَةُ النّاظِرِ وَ بَهْجَةُ الْخاطِر» در چهار جلد و «روح الاسرار» و «اَلطَّرائِفُ في مَعْرِفَةِ مَذاهِبِ الطَّوائِفِ» و «مُحاسِبَةُ النَّفْس» را نام برد و يكي از تأليفاتش كتاب «كشف المحجه لثمرة المهجه» به زبان عربي



[ صفحه 149]



مي باشد كه عنوان اين مبحث قرار گرفته است [1] اين كتاب به سال 1370 ه.ق در مطبعه حيدريّه نجف در 196 صفحه به قطع رقعي به چاپ رسيده و سپس در ايران افست شده است. مطالب اين كتاب در 159 فصل تنظيم شده كه فصل 144 آن مربوط به نماز است، اينك آنرا ذيلا ترجمه مي كنيم [2] .:

«فرزندم بدان كه لازمه ي نمازآن است كه در پيشگاه آفريدگار جهان حضوريابي، همان خدائي كه اختيار زندگان و مردگان به دست اوست. پس با احترام تمام و سرور و شادي و اميدواري به عنايات الهي، نماز را آغاز كن و براي اين كه آنرا در اوّل وقت انجام دهي هركار غيرضروري را كنار بگذار و مبادا كه با اشتغال به كار غيرلازم، ندانسته به مخالفت امر پروردگار كشيده شوي و فرمان وي را سهل و كوچك شماري و به چنان خطري دچار شوي كه خلاصي از آن مشكل گردد.»

اگر يكي از دوستانت ترا از خواندن نماز در اول وقت باز دارد، به وي اعتنا مكن و به حرفش گوش نده و به اين مثال توجّه كن كه اگر همان دوست نيازي داشته باشد و تو در اوّلين فرصت امكان دوستي وي را مراعات نكرده اي».

«افرادي از اين قبيل به مقام عظيم آفريدگار جهان غافلند و انتظار دارند كه عملاً احترام آنان را پيش از احترام خدا مراعات كني و دوستي آنان را بر دوستي



[ صفحه 150]



خدا مقدّم شماري، پس مبادا به حرفشان گوش دهي و به خواسته آنان ارجي بنهي و در نتيجه، اطاعت از فرمان الهي به تأخير افتد، يقيناً اين كار بسيار زشت و زيان آور است كه بنده اي را با خدا يكسان شماري تا چه رسد كه خواسته بشر را بر فرمان خدا مقدّم داري؛ توجّه داشته باش كه همه ي اين كارها در حضور آفريدگار انجام مي گيرد و تو غفلت داري و اقدام به چنين كارجاهلانه، عمل كسي است كه مشتاقانه به سوي هلاكت شتابد و در اين كار بر ديگران سبقت جويد» [3] .

سيد بن طاووس در پايان بحث خود، دو مطلب ديگر را ذكر مي كند كه خلاصه اش اين است:

1- در مقابل خواندن نماز خود را از پروردگار طلبكار نشمار؛ زيرا او شايسته عبادت است و وظيفه ي حتمي انسان پرستش كردن به اوست.

2- بعد از نماز نگران و ترسان باش كه مبادا نمازت مقبول نگشته و به سوي خودت برگردانيده شود؛ زيرا شور و نشاطي را كه در ارتباط با پاره اي از افراد بشر در خود احساس ميكني، در حال نماز و ارتباط با خدا، آن حال را نداري و اين مايه خجلت و نگراني است.



[ صفحه 151]