كتابي است به زبان فارسي كه خواجه نصير طوسي آنرا تأليف كرده است.

بخش اوّل آن كه در علم اخلاق است، خلاصه معاني «تَهْذيبُ الْأَخْلاقِ وَ طَهاَرَةُ الْأَعْراقِ» ابن مسكويه مي باشد و بخش دوم و سوم آن كه درباره ي تدبير منزل و سياست مدن است، از خود خواجه و يا منابع ديگر است.

نسخه اي كه در دسترس نگارنده است در سال 1351 ه.ق در مطبعه ي علمي تبريز به چاپ رسيده است و كتاب به قطع رقعي و داراي 355 صفحه مي باشد.

خواجه نصير در مقدمه ي «اخلاق ناصري» تعبير مي كند - به عظمت ياد مي كند و درباره ي آن دو چهار شعر عربي مي آورد كه اينك ذيلا ترجمه مي كنيم: «جانم به



[ صفحه 142]



فداي كتابي كه حائز تمام فضيلت ها و ضامن تكميل (اخلاق) مردم است».

«مؤلف كتاب، با اين تاليف خود، حقايقي را كه پنهان بود خالصانه آشكار ساخته است». و آنرا «الطهارة» ناميده و به اين وسيله به پاكي مفاهيم كتاب حكم كرده و كاملاً درست هم گفته است».

«خدايش خير كثيردهد كه آخرين كوشش خود را در اين كتاب بكار برده و در نصيحت مردم جز راه درست نپيموده است» [1] .

آوردن اين اشعار در مقدمه ي كتاب از دانشمند بزرگي مانند «خواجه نصير» عظمت شخصيّت ابن مسكويه و نفاست كتاب او را كاملا آشكار مي سازد ولي ناگفته نگذاريم كه اخلاق ناصري (بخش اوّل) اوّل آن را ترجمه كتاب «الطهاره» نمي توان دانست چنانكه فصل بندي آن هم مطابقت كاملي با آن كتاب ندارد و بقول خود خواجه خلاصه معاني آن است نه ترجمه آن.