ابوعلي احمد بن محمد بن يعقوب بن مسكويه يكي از دانشمندان بزرگ شيعه مي باشد كه درعلوم گوناگون عصر خود صاحب نظر و در علوم شيمي و تاريخ و شعر و ادب و فلسفه مهارت بيشتري داشت؛ در علم اخلاق از كساني است كه نوشته هاي او براي دانشمندان بعدي كاملا موثر و مورد استفاده بوده است. وي در سال 325 ه.ق متولد و در سال 421 ه.ق در 96 سالگي وفات يافت و قبرش در محله خواجوي اصفهان مي باشد [1] .



[ صفحه 138]



علاّمه خوانساري در شرح حال ابن مسكويه مي نويسد اصل وي از ري بوده ولي در اصفهان سكونت گزيد و تا آخر عمر در همان شهر بسر برد. مسكويه نام جد اعلاي او بود كه به همين نام جد اعلاي او بود كه بهمين مناسبت به ابن مسكويه معروف گرديد (احمد بن محمد بن يعقوب ابن مسكويه الخازن).

وي از اعيان علما و اكابر حكماء و داراي اخلاق حميده بود و از دوستداران و مخلصين اهل بيت عصمت(ع) بشمار مي آيد و معاصر ابوعلي سينا فيلسوف معروف بوده است، با رجال سياسي عصر خود نيز تماس داشته است.

ابن مسكويه تاليفات زيادي دارد كه از جمله آنها كتاب «الطهاره في تهذيب الاخلاق» - جاويدان خرد - نزهت نامه علائي - ترتيب السعادات - الفوز الاصعر - الفوز الاكبر - تجارب الامم را مي توان نام برد.

تاريخ وفات اين دانشمند به طور دقيق معلوم نيست و مي توان يقين داشت كه در نيمه اوّل قرن پنجم بوده است، ولي قبر شريفش در محله خواجوي اصفهان معروف مي باشد [2] و اينك كتاب معروف وي در علم اخلاق را ذيلا مورد بحث و استفاده قرار مي دهيم:



[ صفحه 139]