گفتيم كه لذّت نماز و خاطره ي بهجت انگيز جلسه سلام تا مدتي پس از نماز ادامه دارد و نمازگزار مايل نيست كه به اين زودي رشته اين حالت را بگسلد؛ پس به دنبال نماز مشغول اعمال و اذكاري مي شود كه مجموعه ي آنها را تعقيبات نماز گويند كه يكي از آنها تسبيح حضرت زهرا(س) است كه در آينده نيز راجع به آن سخن خواهيم گفت؛ علاوه بر اذكار پاره اي از اعمال نيز درپي نماز انجام مي شود مانند سجده ي شكر، سجده ي استغفار و سجده ي تذلل، كه در ضمن آن طرف راست و چپ صورت به تناوب بر خاك نهاده مي شود؛ اينها هم جزء تعقيبات



[ صفحه 71]



نماز هستند و بهتر است كه آخر آنها سلام گفتن به حضرات معصومين(ع) باشد تا«خِتامُهُ مِسكٌ» [1] گردد (با مشگ و عنبر مهر كرده شود).

نمازي كه به اين طريق خوانده مي شود يعني در موقعيّتهاي ياد شده حضور قلب و توجّه در كار است، كانون نورانيّت است، سزاوار است كه فرشتگان اله در اطراف چنين نمازگزاري صف كشند و رحمت خداوندي از عرش عظيم تا محل نماز، بمانند، ستوني از نور وي را احاطه كند و منادي غيبي مخاطبش ساخته بگويد: اگر مي دانستي كه چه مقام و موقعيّتي داري، راضي نمي شدي كه از حال نماز خارج شوي.

پروردگارا! توفيق چنين نمازهائي را مرحمت فرما و قلوب ما را به نور ايمان منوّر گردان، پرستش هاي ناقص ما را با كرامت خودت بپذير و حلاوت مناجات و لذّت آياتت را بر ما بچشان، آمين.



[ صفحه 72]