كسي كه قدرت و عظمت خدا را مشاهده مي كند، قهراً در برابر او خاضع است و از ضعف و قصور خويش هميشه شرمنده. لذا امامان و پيشوايان اسلام هميشه در برابر خداي متعال اظهار انابه و ناله مي كردند و شرمگين بودند كه مبادا در عبادت الهي كوتاهي كرده باشند و فراوان مي گفتند كه بنده بايد در بندگي و عبادت الهي پيوسته جديت كند و باز هم خود را مقصر بداند؛ زيرا خداي متعال آن چنان كه شايسته عبادت اوست عبادت نمي شود. [1] و اين مولاي متقيان علي عليه السلام است كه با همه عبادت هاي شاق و فراواني كه انجام مي داد، در مناجات با خداي متعال ندا مي دهد كه:

«الهي! ان كنت لا ترحم الا المجدين في طاعتك فالي من يفزع المقصرون و



[ صفحه 109]



ان كنت لاتقبل الا المجدين فالي من يلتجي ء المفرطون؛ بار خدايا! اگر تنها بر تلاشگران در طاعت و عبادت خويش مهر و رحمت روا داري، پس تقصيركاران به چه كسي پناه برند و اگر تنها كوشش كنندگان را به درگاه خويش مي پذيري، پس قصور كنندگان به كه پناهنده شوند؟»