علي عليه السلام نه تنها خدا را پرستش مي كرد و به ذات يگانه اله عشق مي ورزيد و شب و روزش را با ياد حق مي گذراند (عرفان عملي)؛ بلكه توانست با تفكر عقلي، يافته هاي قلبي خويش را در مورد خدا و صفات و اسماي او، به درستي تبيين كند (عرفان نظري).

او در ميان مردم در خصوص بيان انديشه هاي صاف و زلال توحيدي و ذوق عرفاني، همچون معقول در ميان محسوس بود، او به توصيه ي پيامبر غير از سلوك عملي، در مسايل عقلي و استدلال كردن انديشه هاي توحيد، گوي سبقت را از همگان ربوده بود، از همين روي، ما اين بزرگ



[ صفحه 26]



مرد را پدر عرفان اسلامي مي دانيم.