نماز علاوه بر تغيير در فرد و جامعه، باعث برقراري نظم در جنبه هاي مختلف مي شود. تغييري كه نماز ايجاد مي كند براي رسيدن فرد و جامعه به كمال مطلوب است. نظمي كه نماز ايجاد مي كند براي اين است كه فرد و جامعه از مرحله و فاز قبلي به مرحله و فاز جديد رسيده اند،ثابت مانده و مستقر شوند تا بتوانند خود را براي تغيير بعدي و رسيدن به مرحله و فاز بعد آماده كرده و نهايتاً به كمال مطلوب برسند. معني لغوي نظم عبارتست از: آرايش و ترتيب دادن امّا معني اصطلاحي (مفهومي) آن در ديدگاه و حوزه هاي مختلف، متفاوت است. بدون توجه به اين اختلاف نظرها، نظم اجتماعي در معني «تركيب و نفوذ متقابل مشبك آرماني، هنجاري، تعاملي و فرصتي» شناخته مي شود. [1] .

اين شبكه ها هركدام به تفكيك داراي اجزايي هستند كه در ارتباط با نماز عبارتند از:

2 - 1 - شبكه آرماني در نماز : ارزش شناسي در نماز، وجود شناسي در نماز، تكليف شناسي در نماز و زيبا شناسي در نماز.

2 - 2 - شبكه هنجاري نماز: هنجارهاي اخلاقي (ايدئولوژيك) نماز، هنجارهاي اجتماعي نماز، هنجارهاي سازماني نماز و هنجارهاي رويه اي



[ صفحه 138]



نماز

2 - 3 - شبكه تعاملي نماز : روابط گفتماني نماز، روابط اجتماعي نماز ، روابط سياسي نماز و روابط مبادله اي نماز

2 - 4 - شبكه فرصتي در نماز : ذهنيت موضعي در نماز، نقش اجتماعي در نماز ، رتبه اجتماعي در نماز و سرمايه اجتماعي در نماز [2] .

نماز شبكه هاي فوق الذكر را ايجاد و به هم مرتبط مي سازد.