به نام خداوندي كه نماز خواندن را براي ما مقرر فرمود

تا از خواندن آن لذت ببريم



سفر بسوي تو پويم،حضر بكوي تو جويم

سخن براي تو گويم،خَمُش براي تو باشم





تا كنون آثار و كتب ارزشمندي درباره نماز نوشته شده است. اين دفتر در مقابل آن آثار، قطره اي در مقابل دريا است؛ ولي اهميت نماز بيش از آن است كه اين كتب و آثار بتوانند بيانگر و منعكس كننده آن باشند. هر تعداد كتاب در اين مورد به رشته تحرير درآيد و آن را تعريف و مورد تجزيه و تحليل قرار دهد، باز هم كم است.

1- ضرورت طرح مسأله

الف . بررسي جامعه شناسانه نماز و شناخت تأثيرات اجتماعي نماز كمتر مورد توجه اساتيد و علما بوده است؛ لذا ضرورت داشت اين كار آغاز شود. دفتر حاضر به عنوان فتح بابي در اين مورد تلقي مي شود و اميد است در



[ صفحه 8]



آينده كتب پرمحتواتري در اين مورد به رشته تحرير درآيد.

ب . جا دارد نماز با آن همه اهميت، مورد بررسي و تحليل جامعه شناسانه قرار گرفته و تأثيرات عميق و همه جانبه آن مورد بررسي و كنكاش قرار گيرد.

ج . با توجه به اينكه موضوعات و پديده هاي مختلف اجتماعي، انساني و ... در جامعه شناسي و ديگر علوم اجتماعي (علوم انساني) مورد بررسي قرار گرفته، در مراكز علمي تدريس مي شود، لازم است به اين موضوع (نماز) كه پايه فرهنگ اسلامي و يكي از نيازهاي فطري انسان است، توجه خاصي شود و به عنوان يك بخش مستقل در مباحثي چون جامعه شناسي ديني و شناخت مسائل اجتماعي اسلام در نظر گرفته شود.

2- موضوع و محتواي تحقيق

موضوع اصلي تحقيق، ارائه تعريفي از نماز و بررسي مسائل اجتماعي آن است. ارائه تعريفي از نماز، ما را قادر مي سازد تا با تعدادي از اهداف نماز، بيشتر آشنا شويم؛ هم در زندگي شخصي به آن بها دهيم و هم شرايط و امكانات برقراري و اقامه آن را در سطح جامعه فراهم كنيم. بررسي مسائل اجتماعي نماز، به ما كمك مي كند تا زمينه شخصيت رشد يافته را در خود فراهم نموده، با تأثيرات نماز بر توسعه همه جانبه جامعه و راه آن آشنا شويم.

3- روش

با توجه به اينكه موضوع مورد بررسي از مقوله مطالب ديني - اجتماعي مي باشد، از روش «تحقيق كتابخانه اي» استفاده به عمل آمده است. در



[ صفحه 9]



نوشتن اين اثر از اساتيد گرانقدر و برجسته اي به صورت حضوري و غيرحضوري (از طريق كتب آن بزرگان) استفاده كرده، فيض برده ام كه در همين جا از يكايك آن عزيزان كمال تشكر و سپاسگزاري را دارم.

اين دفتر شامل دو بخش است؛ بخش اول كه جنبه آشنايي با بعد ديني و اعتقادي نماز را دارد؛ شامل دو فصل است؛ در فصل اول به معنا و تعريف و تاريخچه ي نماز پرداخته مي شود و در فصل دوم مبناي تئوريك آن تبيين مي شود؛ كه شامل: آثار نماز، رمز و رازها در نماز و آفات نماز مي گردد. بخش دوم اين دفتر شامل دو فصل است؛ در فصل اول، مسائل اجتماعي نماز در دو سطح خرد و كلان مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرد و در فصل دوم تأثيرات نماز در جلوگيري از اختلالات مورد بررسي قرار مي گيرد.

4- كاربرد

الف . كاربرد در سطح عام: اين دفتر ضمن كمك به گسترش تحقيق در ابعاد مختلف نماز؛ پاسخي است به برخي سؤالاتي كه نسل نو در اين مورد مطرح مي كنند.

ب . كاربرد در سطح خاص: اين اثر در خصوص موضوعاتي چون جامعه شناسي ديني و تفكرات اجتماعي در اسلام قابل استفاده است.

با توجه به نام اين دفتر، نوشته اي را كه در پيش رو داريد به زبان جامعه شناسي نوشته شده؛ لذا مخاطبان آن بايد با اين زبان آشنايي لازم را داشته باشند.

اميدوارم اساتيد و علماي معظم اشتباهات متعدد بنده حقير را نشانه ي فراموشي يا عدم آگاهي بدانند و اينجانب را از راهنمايي هاي مفيد خود



[ صفحه 10]



محروم ننمايند.

از كليه عزيزان و سروراني كه در اين امر به نوعي كمك نموده اند، سپاسگزاري مي نمايم.



[ صفحه 15]