ابوحنيفه نعمان بن ثابت كه يكي از ائمه ي چهارگانه ي اهل سنت است صاحب رأي و قياس و فتوي بغير ما أنزل الله، ابن خلكان گفته: جد او زوطي از اهل كابل است، و نيز ابن خلكان روايت كرده آن قدر شب زنده داري مي كرد كه نماز



[ صفحه 207]



صبح را با وضوي نماز عشا مي خواند، چهل سال تمام با وضوي نماز عشا نماز صبح را مي خواند، تمام قرآن را در اكثر شبها در يك ركعت نماز مي خواند، همسايگان صداي گريه ي او را در دل شبها مي شنيدند و بر او رحم مي كردند، و نيز روايت شده در آن مكاني كه مرد هفت هزار ختم قرآن كرده، و خطيب بغدادي در جزء سيزدهم تاريخش روايت كرده از ثوري كه حماد ابن ابي سليمان اظهار برائت و تنفر از ابوحنيفه مي كرد و به يارانش سفارش مي كرد كه بر ابوحنيفه نه سلام كنند و نه جواب سلامش را بدهند، و نيز روايت شده كه ثوري و شريك و حسن ابن صالح و ابن ابي ليلا گرد هم آمدند، دنبال ابوحنيفه فرستادند، ابوحنيفه آمد و وارد مجلس آنان شد، از او پرسيدند در اين مسئله چه مي گوئي: اگر كسي پدرش را كشت و مادرش را به نكاح خود در آورد و در كاسه ي سر پدرش شراب خورد؟ ابوحنيفه جواب داد: مؤمن است، ابن ابي ليلا گفت: هرگز قبول نمي كنم و نمي پذيرم، ثوري گفت: تا زنده ام با تو حرف نمي زنم، شريك گفت: اگر قدرت مي داشتم گردنت را مي زدم، حسن گفت: نگاه كردن به چهره ي تو حرام است هرگز به تو نگاه نخواهم كرد، و از امام مالك روايت شده كه در اسلام فرزندي زيان آورتر از ابوحنيفه متولد نشده، او گفت: فتنه ي ابوحنيفه براي اين امت از فتنه ي ابليس زيانش و ضررش بيشتر است، و نيز از عبدالرحمن ابن مهدي بازگو شده: من در اسلام فتنه اي بعد از دجال بزرگتر از فتنه ي ابوحنيفه سراغ ندارم. [1] .



[ صفحه 208]