سيره و طريقه ي افرادي همانند زراره از راويان و فقهاي بزرگوار و اصحاب ائمه، كه خود وجوب نماز جمعه را روايت مي كردند، ترك نمازهاي جمعه ي برپا شده توسط خلفا و مخالفان بود، با آنكه آن بزرگواران افرادي عادل و با تقوا بوده و جهد و تلاش خود را در نافله ها و مستحبات و ترك مكروهات بكار مي بردند. اما در مورد



[ صفحه 35]



نماز جمعه، طريقه ي مستمر آنها ترك آن در مكانها و زمانهاي مختلف تا بدان حد بود كه خبر آن به فقهاي زمان غيبت رسيده است. [1] .

شهيد ثاني دليل خودداري افرادي همچون زراره [از اصحاب ائمه] در خصوص شركت در نمازهاي جمعه را چنين بيان داشته كه آن بزرگواران معتقد به نماز گزاردن به امامت مخالف و فاسق نبودند. و غالباً نمازهاي جمعه - خصوصاً در شهرهاي بزرگ - توسط مخالفان و خلفا و نواب آنها واقع مي شد. زراره و عبدالملك ساكن در كوفه بودند و كوفه مشهورترين شهرهاي اسلام آن زمان، و امام جمعه ي اين شهر منصوب از جانب مخالفان بود. بنابراين زراره و ديگر اصحاب ائمه ي شيعه از شركت در نماز جمعه تسامح مي نمودند. [2] .

حديث «حث» [صحيحه زراره] نيز اشاره به همين سيره دارد. زيرا ظاهر روايت در استمرار زراره بر ترك نماز جمعه است. همچنين روايت «هلاك» [صحيح عبدالملك] بر استمرار ترك جمعه توسط راويان و اصحاب ائمه اشاره دارد. [3] .