قنوت چون ركوع و سجود بهترين نوع ادب در عبوديت و بندگي است. پشت كردن از غير حق و روي نمودن به رب مطلق است. دراز كردن دست خالي در مقابل پروردگار غني است. اظهار فقر است در برابر غني مطلق، تضرعي است از بيچارگي عبد، و تواضعي است در مقابل عظمت



[ صفحه 132]



رب. و هرچه اين حالت طويل باشد به همان مقدار، مقام بنده در دار بقاء رفيع خواهد بود. چنانچه در حديث از پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم وارد شده كه فرمودند: اطولكم قنوتا في دار الدنيا اطولكم راحة يوم القيامة في المواقف.

«راحت ترين شما در موقف قيامت كسي است كه قنوت طولاني تري داشته باشد» [1] .

و اين بدان جهت است كه حقيقت نماز اظهار مسكنت و بيچارگي، تضرع و بي نوايي است كه بايد دستها را در قنوت دراز نمود و با گفتن «خدايا خدايا» نماز را كامل كرد». [2] و بخاطر فضيلت آن و حالت خاص دعايي كه در بر دارد بسيار بر آن تأكيد رفته است طوري كه برخي از روايات حالت قنوت را در نماز واجب دانسته اند. و به همين جهت اهل معرفت اهتمام داشتند كه مضامين دعايشان با معارف معنويه همراه و از امور ماديه بدور باشد.