آثار و نتايج اعتقادات ديني
چون سخن بدينجا رسيد به برخي از آثار و فوايد ايمان و اعتقاد ديني اشاره مي شود. ترديدي نيست به اينكه تقويت پايه ي اعتقادي و دست يابي به معتقدات محكم ديني كه بر معرفت و آگاهي استوار باشد نشاط و شادابي زيادي به انسان اعطا مي كند. بنابراين بر جوانان تحصيل كرده كه داراي افكار روشن و تازه اي مي باشند آگاهي به اين نكته لازم است كه هر عملي بدون رنگ ديني و صبغه مذهبي عملي بي نتيجه و كاري بدون ثمر خواهد بود. اين سخن، تلقي و برداشت ما از متون ديني نيست كه از ظاهر آيات و روايات بدست آورده باشيم بلكه صريح آيات و روايات بر اين نكته دلالت دارند.
من عمل صالحا من ذكر او انثي و هو مؤمن فلنحيينه حياة طيبة. «كسي از زن و مرد كه عمل صالح انجام دهد در حالي كه مؤمن باشد ما به او حيات طيب و پاك عطا مي كنيم» [1] .
و در آيه ديگري خداوند مي فرمايد:
الذين آمنوا و عملوا الصالحات طوبي لهم و حسن مآب. «آنان كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام دادند پاكيزه ترين زندگي و بهترين سرانجام ها نصيب شان است» [2] .
آيه اولي حيات طيبه و زندگي پاكيزه را در گروه اعتقاد و ايمان به خدا و
[ صفحه 102]
قيامت مي داند و بي شك چنين اعتقادي، تحقق جامعه اي پاك و با امنيت را در بردارد. چون «حيات طيبه يعني تحقق جامعه اي قرين با آرامش، امنيت، رفاه، صلح، محبت، دوستي، تعاون و مفاهيم سازنده ي انساني خواهد بود و از نابسامانيها و درد و رنج هايي كه بر اثر هواپرستي و انحصارطلبي بوجود مي آيد و زندگي را تيره مي سازد در امان است» [3] .
و آيه دوم بهترين عاقبت و مطلوب ترين آينده را از آن كساني مي داند كه داراي اعتقاد راسخ و عمل نيك مي باشند و آينده ي تاريك و مبهم براي كساني است كه هواي نفس را به خدائي گرفته و در زندگي از او فرمان مي برند. جالب اين است كه علوم بشري امروز نه تنها منكر كلام الهي نيست بلكه بسيار تأكيد دارد كه بشر امروزي تا به اعتقادات ديني و مذهبي روي نياورد و به تعاليم مذهبي توجه نكند از اين همه ناآرامي ها و آشوب و اضطراب ها كه جامعه انساني را تهديد مي كند رهايي نخواهد يافت.
در جوامع بشري تا مردم و خصوصا حاكمان آنها به عقايد مذهبي تمايل پيدا نكنند و خدا را شاهد و ناظر اعمال خود نبينند و اعتقاد پيدا نكنند كه در عالم ديگري به نام آخرت بايد به تك تك اعمال خود پاسخ گويند قتل و غارت و جنگهاي خانمان سوز هميشه انسانها را تهديد كرده و آنها را در حال ترس و اضطراب نگه مي دارد.
اينجاست كه براي ما روشن مي شود كه بايد در معتقدات ديني و پاي بندي به دستورات الهي بكوشيم تا آرامش فردي و امنيت اجتماعي را
[ صفحه 103]
بدست آوريم.
ويليام جيمز از دانشمندان منصف و معروف قرن بيستم در امريكا است كه در زمينه انسان و مذهب كتابي را تأليف كرده اند بنام «دين و روان». او نكات بسيار زيبايي را در اين زمينه بيان داشته كه مطالعه آن به جوانان تحصيل كرده توصيه مي شود.
او در اين باب گويد: «دعا و نماز و يا به عبارت ديگر اتصال با روح عالم خلقت و يا جان جانان (خدا) كاري است با اثر و نتيجه، نتيجه آن عبارت است از: ايجاد يك جريان قدرت و نيرويي كه بطور محسوس داراي آثار مادي و معنوي مي باشد. گذشته از آن زندگي را داراي مزه و طعم مي نمايد كه گوئيا رحمت محض مي شود و ديگر اينكه يك اطمينان و آرامش باطني ايجاد مي گردد كه آثار ظاهري آن نيكويي و احسان بي دريغ است» [4] .
استاد مطهري رحمه الله در كتاب ارزشمند «انسان و ايمان» آثار و فوايد اعتقاد ديني و ايمان را خوشبختي به جهان و خلقت و هستي، بهبود روابط اجتماعي و كاهش ناراحتي ها و اعطاي نيروي مقاومت مي دانند. كه اين آثار و فوايد برخي از نتايجي است كه از عقايد دين نشأت مي گيرد [5] .
بنابراين شايسته است كه نسل جوان ما هر چه بيشتر خود را در اين زمينه رشد و تعالي بخشند و از آثار قوت ايمان و نيروي اعتقاد ديني
[ صفحه 104]
بهره گيرند كه صلاح و فلاح فردي و اجتماعي در اين است چنانچه تجربه پيدايش و ظهور انقلاب اسلامي و دفاع مقدس در هشت سال جنگ نابرابر، بهترين نمونه آثار و نتايجي است كه از اعتقادات ديني ملت خصوصا نسل جوان ما به بار نشست و اگر نبود آن قدرت ايمان و اعتقاد قطعا اين ملت نه در مقابل طاغوت پيروز مي شد و نه در جنگ سربلند مي گرديد.
پاورقي
[1] سوره مباركه نحل، آيه 97.
[2] سوره مباركه رعد، آيه 29.
[3] تفسير نمونه، ج 11 ص 389.
[4] دين و روان، ص 177.
[5] مجموعه آثار، ج 2 ص 43 - 49.