سيد نعمت الله جزائري در مدّت چهار سال كه در خانه علّامه مجلسي ساكن بوده، بهتر از هركس ديگر به وضع روحي استاد و مربّي خود واقف بوده است. وي در مقدّمه شرح استبصار در جوهره نهم نام بحارالأنوار را برده و درباره استادش علّامه مجلسي مي نويسد:

چندين سال با وي معاشرت كردم و شب و روز با او بودم، هيچ عمل مباحي از او



[ صفحه 34]



نديدم تا چه رسد به مكروهات، زيرا وي از فرمايش رسول اكرم صلي الله عليه وآله پيروي مي كرد كه فرمودند: «وَلْيَكُنْ في كُلِّ شَيْ ءٍ نِيَّةٌ حَتي النَّوْمِ وَ الْأَكْلِ» [1] .، بلكه تمام اعمال و افعالش طاعت و عبادت بود. با وجودي كه جوان بود، تتبع علوم كرده بود، بدان گونه كه احدي از علماي زمانش بدان پايه نبودند، به خصوص در علم حديث، حلّ هيچ حديثي را از وي نپرسيدم مگر آن كه به حديثي مفصّل كه حلّ آن حديث مجمل بود، مرا جواب فرمود.

در مسجد جامع اصفهان مردم را موعظه مي فرمود، هيچ كس را فصيح تر و خوشكلام تر از او نديدم. حديثي كه شب مطالعه مي كرديم چون روز از او مي شنيديم چنان بود كه هرگز از او نشنيده ايم (يعني به بيان ديگر مي فرمود و گفته هايش تكرار نمي شد) از حسن تقرير و عذوبت منطقش. [2] .