مقباس المصابيح از زمان تأليف تاكنون، مورد توجه فراوان عالمان شيعه قرار گرفته و در طي اين مدت، نمونه هاي زيادي از آن استنساخ شده است به طوري كه هم اكنون بيش از 80 نسخه از اين كتاب شريف در كتابخانه هاي كشور موجود است و اين فراواني نسخ خطي، بيانگر اهتمام دانشمندان به آن در طول زمان بوده است. از جمله اين نسخه ها به موارد زير مي توان اشاره كرد:

1- فهرست كتابخانه مكتب اميرالمؤمنين عليه السلام، ج 2، ص 685، نسخه شماره 4 / 973.

2- فهرست كتابخانه ملي ايران، ج 4، ص 314، نسخه شماره 18544 / ف.

3- فهرست كتابخانه آيت الله مرعشي، ج 24، ص 330، نسخه شماره 9599.

4- فهرست مشترك پاكستان، نسخه هاي خطي فارسي، ج 14، ص 874.

5 - نشريه كتابخانه مركزي دانشگاه تهران، ج 11-12، ص 933، نسخه شماره 6 / 246.



[ صفحه 24]



6- فهرست كتابخانه گوهرشاد، ج 3، ص 1363، نسخه شماره 997.

7- فهرست كتابخانه گوهرشاد، ج 4، ص 2121، نسخه شماره 1568.

8 - فهرست كتابخانه آستان قدس رضوي، ج 15، ص 491، نسخه شماره 9930.

9 - فهرست كتابخانه مركزي دانشگاه تهران، ج 14، ص 3816، نسخه شماره 3769.

10- فهرست سپهسالار، ج 5، ص 640، نسخه شماره 5747.

11- فهرست مجلس، ج 35، ص 269، نسخه شماره 12304.

12- فهرست كتابخانه ملك، ج 4، ص 776، نسخه شماره 773.

13- فهرست اهدايي رهبري به كتابخانه آستان قدس، ص 352، نسخه شماره 1162.

14- فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه عمومي آيت الله گلپايگاني، ص 688.

15- فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه سريزدي، دفتر اول، ص 88، نسخه شماره 108.

16- فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه تخصصي مركز تحقيقات دارالحديث، ج 1، ص 89.

17- فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه ارگاني بهبهاني، ص 117، نسخه شماره 153.

18- فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه حضرت عبدالعظيم حسني، ج 42، ص 616، نسخه شماره 1 / 729.

19- فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه حوزه علميه امام صادق عليه السلام، ص 12، نسخه شماره 260.

20- فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه ممتاز العلماء، ص 114، نسخه شماره 2 / 1022.

21- فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه سيد احمد روضاتي، 34، ص 99، نسخه شماره 1020.

22- فهرست نسخه هاي خطي كتابخانه مفتي الشيعه، ص 83، نسخه شماره 1019.



[ صفحه 25]



23- فهرست نسخه هاي خطي مدرسه نمازي، ص 178، نسخه شماره 355.

24- فهرست وزيري، ج 5، ص 1575.

25- فهرست وزيري، ج 3، ص 1064، نسخه شماره 1821.

26- فهرست وزيري، ج 5، ص 1720، نسخه شماره 3613.

27- فهرست كتابخانه آيت الله مرعشي، ج 26، ص 303، نسخه شماره 10362.

تصحيح و تحقيق حاضر از كتاب مقباس المصابيح براساس سه نسخه خطي معمارباشي تهران و نسخه خطي آستانه مقدسه حضرت معصومه عليها السلام و نسخه خطي مركز احياء ميراث اسلامي انجام شده است. در ميان اين نسخه ها نسخه مركز احياء ميراث اسلامي اغلب متن اصلي و نسخه اساس قرار گرفته و نسخه هاي معمارباشي و آستانه مقدسه حضرت معصومه عليها السلام با آن تطبيق داده شده است.

در اينجا تذكر چند نكته ضروري است:

1- اين اثر در سال 1383 ش براساس نسخه چاپ سنگي مقباس المصابيح و موجود در كتابخانه مركز تحقيقات رايانه اي به شماره 8954 تايپ و غلطگيري ابتدايي شده بود و تصحيح و تحقيق آن به عهده جناب آقاي رحيم قاسمي قرار گرفت امّا اين تحقيق در همين مرحله باقي ماند و كار به دلائل مختلف متوقف شد. پس از آن به ناچار در سال 1388 ش انجام اين تحقيق به عهده اين جانبان قرار داده شد.

ابتدا در ميان نسخه هاي موجود بهترين ها انتخاب شد و متن براساس آنها تصحيح و تحقيق گرديد. سابقه كار اين تصحيح و تحقيق در سال 1383 ش در مركز موجود است و تحقيق و تصحيحي نيز كه ما بر اين كار اعمال كرده ايم نگهداري شده است. اميدواريم در اين تصحيح توانسته باشيم اثري شايسته ارائه نموده و برگي براي روز واپسين فراهم آورده باشيم.

2- اختلاف نسخه هايي كه (ع) و عليه السلام يا (ص) و صلي الله عليه وآله مي باشد، صورت عليه السلام يا صلي الله عليه وآله را غلبه داده و اگر در هيچ نسخه اي نيامده باشد و يا در هر سه نسخه بصورت (ع) يا (ص) آمده باشد، بخاطر ادب و احترام به ساحت نوراني ائمه عليهم السلام تبديل به عليه السلام و در يادكرد نام مقدس رسول خاتم صلي الله عليه وآله گرديده است.



[ صفحه 26]



3- در پاورقي متن، نسخه معمارباشي با علامت «ع» و نسخه آستانه مقدسه حضرت معصومه عليها السلام با علامت «آ» آمده است.

4- در مواردي كه بين نسخه ها اختلاف بوده، يكي از آن ها را در متن آورده و اختلاف آن را در پاورقي تذكر داده ايم.

5 - اگر در نسخه اي، كلمه اي سر هم بوده مانند «منقولست» و در ديگري جدا، جهت مطابقت با ويرايش روز، نسخه اي كه بصورت جدا بوده را، گزينش كرده ايم.

6 - سه صفحه آخر از نسخه آستانه مقدسه حضرت معصومه عليها السلام يافت نشد. بنابراين تطبيقي در اين سه صفحه با اين نسخه، صورت نگرفته است.

در پايان از دوستاني كه ما را در به ثمر رسانيدن اين اثر ياري نمودند مخصوصاً استاد عزيز جناب حجةالاسلام والمسلمين محمّدجواد نورمحمّدي و محققين بخش احياء تراث حجج اسلام سيد محمود نريماني و مصطفي صادقي و محمد بيدقي و خواهران حروف نگار سركار خانم صدري و پوري تقدير و تشكر مي نمائيم.

والسلام

دفتر احياء تراث

مركز تحقيقات رايانه اي حوزه علميه اصفهان

قاسم تركي هرچگاني - سيد مصطفي موسوي بخش

13 جمادي الاول 1432

مطابق با شهادت حضرت زهراي مرضيه عليها السلام



[ صفحه 27]