زهي سعادت من كه تو آمدي به سلام

خوش آمدي و عليك السلام و الاكرام



قيام خواستمت كرد عقل گويد

مكن كه شرط ادب نيست پيش سر و قيام



اگر كساد شكر بايدت، دهن بگشاي

ورت خجالت سرو آرزو كند، بخرام



«سعدي»



«الهي؛ آنكه در نماز جواب سلام نمي شنود هنوز نمازگزار نشد. ما را با نمازگزاران بدار» [1] .

«نورانيت نماز، رازها و رمزهاي آن و درس هائي كه در آن گنجانده شده و اثر آن در ساختن فرد و جامعه، چندان نيست كه بشود در مقالي كوتاه از آن سخن گفت، بلكه چنان نيست كه بي خبري چون من بتواند از اعماق آن خبري آورد.»

«رهبر معظم انقلاب اسلامي آيت الله خامنه اي»

1- آن عارف بزرگوار اسلامي مي گويد، كسي كه در نماز حواسش پيش غير خداست و پيش زندگي، او چگونه به خود اجازه مي دهد كه در نماز بگويد،



[ صفحه 68]



السلام عليكم و رحمةالله، من شرمنده ام، سرش آن است كه نمازگزار با خدا مشغول مناجات است «المصلي يناجي ربه» پس با مردم نيست، در جمع ديگران نيست، وقتي نمازش تمام شد و مناجاتش با خداي سبحان به پايان رسيد، از حضور خدا برمي گردد و در بين مردم قرار مي گيرد و چون اولين بار است كه وارد جمع ديگران مي شود مي گويد، السلام عليكم. [2] .

2- بدان كه عبد سالك چون از مقام سجود، كه سر او «فنا» است به خود آمده و حالت صحو و هشياري براي او دست داد و از حال غيبت از خلق به حال حضور رجوع كرد، سلام دهد به موجودات، سلام كسي كه از سفر و غيبت مراجعت نموده پس در اول رجوع از سفر، سلام به نبي اكرم دهد، زيرا كه از رجوع از وحدت به كثرت، اول حقيقت تجلي ولايت است «نَحْنَ الْاَوّلُونَ السَّابِقُونَ».

و كسي كه در نماز غايب از خلق نبوده و مسافر الي الله نشده، براي او سلام حقيقت ندارد و جز لقلقه لسان نيست. [3] .

3- كسي كه بر پيامبر درود مي فرستد و سلام مي گويد بايد مراقب باشد كه عملش با اين صلوات و سلام در قضا نباشد زيرا كه روح صلوات، تحيت و اكرام و روح سلام همان است كه در مصباح الشريعه آمده است پس هرگاه بر پيامبر و آل او درود فرستادي و با زبان بر پيامبر سلام گفتي پس مواظب باش كه با عملت او را آزار ندهي. [4] .

4- سلام نمازگزار درست نيست مگر آنكه در حال نماز از ماسوي الله غايب



[ صفحه 69]



شده و با خداوند مناجات كند، هنگامي كه از نماز منتقل مي شود و موجودهاي خلقي را مشاهده مي نمايد، چون غايب از آنها بود و تازه در جمع آنها حاضر مي شود لذا بر آنان سلام مي كند و اگر نمازگزار همواره با موجودهاي خلقي بوده و حواس او متوجه مردم بود چگونه بر آنها سلام مي نمايد، زيرا كسي كه در جمع ديگران هماره حاضر است، به آنها سلام نمي كند، و اين نمازگزار بايد شرمنده شود، چون با سلام خود رياكارانه به مردم نشان مي دهد كه من در نزد خدا بودم و تازه به جمع شما پيوستم.

سلام عارف براي انتقال از حالي به حال ديگر است. [5] .

محي الدين عربي (الفتوحات مكيه / ج 432 / 1)

5- معناي سلام در آخر نماز امان مي باشد، يعني هر كس امر خداوند و سنت نبي صلي الله عليه و آله را خالصانه انجام دهد، آن شخص در دنيا و آخرت از بديها و شرها سالم و ايمن مي ماند.

سلام يكي از نام هاي خداوند است كه در ميان خلقش به امانت گذارده تا از آن در رفتار و كردار و برخورد با مردم و روابط با يكديگر مصاحبت و مجالست كنند. [6] .



[ صفحه 70]