به خاكپاي عزيزت كه عهد نشكستم

زمن بريدي و با هيچكس نپيوستم



كجا روم كه بميرم بر آستان اميد؟

اگر به دامن وصلت نمي رسد دستم



نماز كردم و از بيخودي ندانستم

كه در خيال تو عقد نماز چون بستم



نماز مست شريعت روا نمي دارد

نماز من كه پذيرد كه روز و شب مستم



چنين كه دست خيالت گرفت دامن من

چه بودي ار برسيدي به دامنت دستم



من از كجا و تمنايِ وصلِ تو زكجا

اگر چه آب حياتي هلاك خود جستم





[ صفحه 60]





اگر خلاف تو بودست در دلم همه عمر

نه نيك رفت خطا كردم و ندانستم



بكش چنانكه تواني كه سعدي آنكس نيست

كه با وجود تو دعوي كند كه من هستم



«سعدي»



«الهي؛ سبحانك و تعاليت، قطره ي ماء مهين را چه منيتي و چه منيتي» [1] .

«كلمات و اذكار نماز، هر يك خلاصه اي است كه بخشي از معارف دين اشاره مي كند و به طور مكرر و پي در پي آن را به ياد نمازگزار مي آورد.»

«رهبر معظم انقلاب اسلامي آيت الله خامنه اي»

1- «يُسَبِّحُ لِلّهِ ما فِي السَّمواتِ وَ ما فِي الْاَرْضِ الْمَلِكِ الْقُدُّوسِ الْعَزيزِ الْحَكيمْ» هر چه در زمين و آسمانهاست همه به تسبيح و ستايش خدا كه پادشاهي منزه و پاك و مقتدر و داناست مشغولند. «سوره ي جمعه / 1»

كلمه ي تسبيح به معناي منزه دانستن است وقتي مي گوييم: «سبحان الله» معنايش اين است كه طهارت و نزاهت از همه ي عيوب و نقائص را به او نسبت مي دهيم. و اگر از تسبيح، در آيه با صيغه ي مضارع تعبير كرده، براي اين است كه استمرار را بفهماند، پس معناي آن اين نيست كه نامبردگان، در آينده تسبيح



[ صفحه 61]



مي كنند، بلكه معنايش اين است كه همواره و مستمرا تسبيح مي كنند. [2] .

2- تسبيح: پاك دانستن خدا از هر بدي. [3] .

3- تسبيح خدا انسان را به مقام «رضا» مي رساند.

و اما اينكه چطور تسبيح و تحميد خدا رضا آورد؟ وجهش اين است كه تنزيه فعل خدا را از نقص و عيب، و او را به ثناي جميل ياد كردن و مداومت در اين كار باعث مي شود، انسان انس قلبي به خدا پيدا كند و علاقمند به بيشتر كردن آن شود وقتي انس به زيبايي و جمال و فعل خدا و نزاهت او زياد شد، رفته رفته اين انس در قلب رسوخ پيدا مي كند و آنگاه آثارش در نظر نفس هويدا گشته، خطورهايي كه مايه تشويش در درك و فكر است از نفس زايل مي گردد و چون جبلي نفس اين است كه به آنچه دوست دارد راضي و خشنود باشد و آنچه غير جميل و داراي نقص و عيب است دوست ندارد، لذا ادامه ياد خدا با تسبيح و تحميد باعث مي شود كه به قضاي خدا راضي گردد. [4] .

4- يك معناي تسبيح آرام دادن است. شايد اشاره دارد به اينكه ياد خداوند متعال- با ذكر تسبيح، تحميد، تهليل و تكبير- باعث آرامش قلب و جان است: اَلا بِذِكْرِاللَّهِ تَطمَئِنّ الْقُلُوب.



[ صفحه 62]