نيت




فاش مي گويم و از گفته خود دلشادم

بنده ي عشقم و ار هر دو جهان آزادم



طاير گلشن قدسم چه دهم شرح فراق؟

كه درين دامگه حاديه چون افتادم



من ملك بودم و فردوس برين جايم بود

آدم آورد درين دير خراب آبادم



نيست بر لوح دلم جز الف قامت دوست

چه كنم حرف دگر ياد نداد استادم



«حافظ»



«الهي خوشا آنانكه فقط با تو دل خوش كرده اند» [1] .

«نماز ركن اصلي دين است و بايد اصلي ترين جايگاه را در زندگي مردم داشته باشد.»

«رهبر معظم انقلاب اسلامي آيت الله خامنه اي»



[ صفحه 29]



1- نيت، حقيقت آن قصد انجام فعل يعني نماز در امتثال امر خدا و جستن قرب او و اميد ثواب و بيم عقاب است پس بايد در خلوص آن بكوشي كه به غرض دنيوي آلوده و فاسد نشود. [2] .

2- نيت عبارت است از خالص ساختن قصد در سير و حركت جميع اعمال از براي خداي تعالي و قطع طمع از اغراض دنيويه بلكه اخرويه، بلكه از جميع آنچه به خود راجع شود. [3] .

3- پيش عام عزم براي اطاعت است طمعا يا خوفا (يَدْعُونَ رَبَّهُم خَوفاً وَ طَمَعا) سجده / 16

- و در نزد اهل معرفت عزم بر اطاعت است هيبتا و تعظيما.

- در نزد اهل جذبه و محبت عزم بر اطاعت شوقا و حبا: قال رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم): «اَفضَلُ النّاسِ مَن عَشَقَ العِبادَةَ فَعانَقَها وَ اَحَبَّها بِقَلْبِه». برترين مردم كسي است كه به عبادت عشق بورزد. آن را در آغوش كشد و به دل دوست بدارد.

اصول كافي / ج 3 / 131

- و در نزد اوليا عليهم السلام عزم بر اطاعت تبعا و غيرا، بعد از مشاهده جمال محبوب استقلالا و ذاتا و فناي در جناب ربوبيت ذاتا و صفته و فعلا و اين كه جناب صادق فرمود: «من عبادت حق مي كنم حبا لَه» شايد مقامات معمولي آن سرور باشد.

چنانچه از حضرت رسول اكرم (صلي الله عليه وآله وسلم) حديث است كه فرمود: «لي مَعَ اللّه



[ صفحه 30]



حالةً لا يَسَعُها مَلَكٌ مُقَرَّبٌ و لا نَبيٌ مُرْسَلٌ». مرا با خدا حالتي است كه نه هيچ فرشته مقربي و نه پيامبر فرستاده شده اي گنجايش آن را ندارد. اربعين مجلسي / 177

و نقل عن الصادق عليه السلام: «اَنَّه كانَ ذاتَ يَومٍ فِي الصَّلوةِ فَخَرَّ مَغْشياً عَليهِ فَسُئِلَ عَن ذلك.

قال: «ما زِلْتُ اُكَرِّرُها حَتّي سَمِعتُ مِن قائِلِها». از امام صادق عليه السلام حكايت شده است كه روزي در نماز بود، بيفتاد و از هوش رفت از او سبب پرسيدند فرمود پيوسته آن (آيه) را تكرار كردم تا آن كه آنرا از گوينده اش شنيدم. محجة البيضاء / ج 1 / 352

ببايد دانست كه نيت از اهم وظايف قلبيه است كه صورت كماليه عبادت به آن است و نسبت آن به صورت اعمال، نسبت باطن به ظاهر و روح به بدن و قلب به قالب است. [4] .

4- و خلاصه كلام در باب نيت اين كه آن صورت واحدي براي عمل واحدي است كه حقايق مختلف در آن شريك نباشد جز با آگاهي از مقصود تميز داده نمي شود. [5] .

5- نيت آن قدر اهميت دارد كه اگر خود عمل را و نيتي را كه توام با عمل است اندازه گيري كنند،... نيت بر پيكر عمل رجحان دارد. [6] .



[ صفحه 31]




پاورقي

[1] الهي نامه / 86.

[2] جامع السعادت / ج 3 / 431.

[3] رساله سير و سلوك منسوب به بحرالعلوم / 154.

[4] سر الصلوة / 74 و 75.

[5] اسرار الصلوة / 267.

[6] تعليم و تربيت در اسلام / 197.


بازگشت