ذكر را مي توان نقطه ي شروع حركت باطني و سير و سلوك به سوي قرب پروردگار جهان دانست. انسان سالك به وسيله ي ذكر به تدريج از افق ماده بالاتر مي رود و به عالم صفا و نورانيت قدم مي گذارد و كامل و كامل تر مي شود تا به مقام قرب حق تعالي نائل گردد. ياد خدا به منزله ي روح عبادت ها و بزرگترين هدف تشريع آنها مي باشد؛ زيرا ارزش هر عبادت به مقدار توجه بنده است. در آيات و احاديث درباره ي ذكر خدا سفارش هاي فراواني شده است. از باب نمونه در قرآن مي فرمايد: «اي كساني كه ايمان آورده ايد ذكر خداي را بسيار بگوييد.»

و مي فرمايد: «(خردمندان) كساني هستند كه در حال قيام و قعود و به هنگام خفتن خداي را ياد مي كنند و در آفرينش آسمان ها و زمين مي انديشند (و مي گويند) پروردگارا! اين دستگاه با عظمت را بيهوده نيافريده اي. تو پاك و منزه هستي، پس ما را از عذاب دوزخ نگهدار.»

و مي فرمايد: «كسي كه نفسش را تزكيه نمود و پروردگارش را ياد كرد و نماز خواند، رستگار شد.»