در طول تاريخ حيات بشري چه بسيار وقايع بزرگي پديد آمده كه به رغم تمامي بزرگي و عظمتشان، هرگز مورد اعتنا و توجه ادبا و سخنوران قرار نگرفته و يا ورود اين وقايع به قلمرو هنر و ادبيات بسيار كوتاه و كمرنگ بوده است. اما نهضت بزرگ عاشورا واقعه اي است كه قرن ها و قرن ها چون نگيني درخشان بر تارك ادبيات درخشيده است و چه بسيار شاعران نكته سنجي كه به سبب ارادت به پيشگاه مقدس حضرت امام حسين (عليه السلام) اشعار فراواني در مدح و منقبت آن حضرت سروده اند و بر اين شور آسماني هيچ نقطه پاياني وجود نداشته است. به تحقيق مي توان ادعا نمود كه تاكنون در خصوص هيچ واقعه اي همانند قيام كربلا تا اين اندازه اثر هنري خلق نشده است و در اين ميان نماز ظهر عاشورا نيز همواره به عنوان موضوعي شگفت و خارق العاده مورد تحسين و تمجيد سخن سرايان چيره دست قرار گرفته است و شاعران در توصيف مقام ارجمند و خلوص صادقانه آن حضرت در روز عاشورا به ترسيم نماز ظهر عاشورا پرداخته اند.

نماز ظهر عاشورا داراي مضامين بديع و والايي است. مضامين متعددي كه هر يك دنيايي است از زيباترين جلوه هاي آسماني. اين نماز آميزه اي است از حماسه، دين خواهي، مظلوميت، شرف، آرمانگرايي، حقانيت، اصالت، تعهد و...

از آنجا كه بيان تمامي اين آثار در اين مجال نمي گنجد، لذا در اين فرصت به ارائه گلچين ابياتي



[ صفحه 340]



از گلزار ادبيات پارسي بسنده مي كنيم؛ با اين توضيح كه آنچه در پي مي آيد تنها معدودي از اشعار شاعران معاصر را در برگرفته است:

حبيب الله خباز:



چون در نبرد كرببلا عرصه گشت تنگ

با تيغ و تيز و سنگ گرفتي ادامه جنگ



از خون و زمين ماريه گرديد لاله رنگ

ز آيينه ي نماز چو بايد زدود زنگ



گفتا يك از رجال كه وقت نماز شد

بايد از اين فريضه كنون سرفراز شد



كريمي مراغه اي:



نازم به عاشقي كه در عشق باز كرد

در خاك و خون تپيدن او كشف راز كرد



تا هر بشر بداند اهميت نماز

با خون وضو گرفت و شروع نماز كرد



غلامرضا سازگار (ميثم):



ناله و فرياد و سوز و شور و درد اهل رازم

من نمازم، من نماز من نمازم، من نمازم



با صلوة و با قيام و با قعود و با قنوتم

تا قيامت هر چه دارم باز مديون حسينم



كاظم جيرودي:



حسين (عليه السلام) از خون پاكش تا وضو كرد

وصال روي جانان آرزو كرد



نماز از حرمت خون شهيدان

خدا داند كه كسب آبرو كرد



جعفر رسول زاده (آشفته)



تيرها بر تنم فرود آييد

تا امامم نماز بگزارد



استاد محمود شاهرخي (جذبه):



كردند جان نثار چو عقد نماز بست

ز آزادگان عشق دو تن پيش روي او...



ياور همداني



نيايش را كه با صوت جلي خواند

صفاي سينه صافي دلي خواند



چه شوري ظهر عاشورا به پا كرد

نمازي كه حسين بن علي (عليه السلام) خواند



عباس براتي پور:



اي شده كشته در راه احياء دين

سر فراز ني و تن به روي زمين





[ صفحه 341]





اين ندا مي رود تا به عرش علا

اشهد انك، قد اقمت الصلاة



حبيب الله چايچيان (حسان):



ولي والاترين معراج عشقم

نماز ظهر عاشوراي من بود



رضا خيري (شكيب):



سرو آزاد تويي، لاله و شمشاد تويي

تا ابد در افق عاطفه فرياد تويي



چون به احياي نماز است قيام تو حسين (عليه السلام)

من فداي عطش سرخ كلام تو حسين (عليه السلام)



زهرا صفايي:



ترك سجاده و نماز نكرد

گر چه از جان بريده بود حسين (عليه السلام)



صالح محمدي امين:



از كربلاي مقدس مي آيد آواي مردي

آواي نوراني او «اني احب الصلوة» است



مجمود تاري (ياسر)



در هر نفسش سوز و گداز است حسين (عليه السلام)

سر چشمه هر راز و نياز است حسين (عليه السلام)



مي خواند نماز آخرين را در خون

يعني كه فدايي نماز است حسين (عليه السلام)



علي غفرالهي (ماهر اصفهاني)



يك جهان عشق و فداكاري و مهر و عاطفت

جلوه گر شد در نماز ظهر عاشوراي تو



سيف الله خادمي (خادم):



آن تابش بي غروب در پهنه ي دشت

از معركه ي كرببلا بازنگشت



بگذشت ز هر چه داشت حتي سر و جان

اما ز نماز خويش هرگز نگذشت



سيد حجت الله آزاده:



جهد كن بر نماز اول وقت

اين پيام شهيد عاشوراست



محمود عندليب:



داني پيام شاه جگر تشنگان چه بود؟

در تنگناي حادثه ي كربلا، نماز



نيلوفر صفايي:



در سايه قنوت تو راه نجات ماست

از آخرين نماز تو، دين خدا به پاست





[ صفحه 342]



حسين يعقوبي:



نينوا را نواي ديگر داد

شعر پرشور عاشقي سر داد



دكتر حسين رزمجو:



نماز ظهر عاشوراي آن پاك

كه بر شد از زمين تا اوج افلاك



محمد ابوالقاسم جندقيان (شفيق):



خاك دشت كربلا را مهر هر سجاده كرد

پاسدار خون پاكان جهان باشد نماز



علي وحيد دستگردي (برزگر):



اگر از كربلا ياد آري اي دوست

نمازت را سبك نشماري اي دوست



سيد محمود مرتضوي نائيني (ناظر):



در زمين كربلا در روز عاشورا حسين (عليه السلام)

زير تيغ و تير دشمن خواند بي پروا نماز



كامران شرفشاهي:



قامت به نماز ظهر عاشورا بست

آموخت به ما نماز را اول وقت



اسماعيل رفاهي:



سرور و سالار دشت كربلا

با نمازي كار صد اعجاز كرد



علي نجات سياوشي:



قامت سبز حضورش در نماز

سرخ گون هنگامه اي را كرده ساز



و...

هر يك از اشعاري كه درباره نماز ظهر عاشورا سروده شده است گواه ديگري بر عمق زيبايي و معناي آسماني اين نماز شكوهمند است؛ نمازي كه تا كنون ابيات بي شماري درباره آن سروده شده و باز هم سروده خواهد شد.