دوستي و پيوند دوستانه مردم با يكديگر: گر چه بهتر است انسان غيرخدا را در ذهن نداشته باشد



[ صفحه 308]



اما اسلام به منظور تقويت روحيه اجتماعي بودن مسلمانان همگامي و همدلي را در قالب عبادت به آنان ياد داده است براي مثال در نماز از خدا مي خواهيم همه ما را به راه راست هدايت كند.

2) وحدت و همبستگي: خداوند به منظور وحدت مسلمانان به آنان دستور داده است كه رو به قبله نماز بخوانند تا بدانند كه همه بايد در يك جهت و رو به يك قبله باشند. شركت در مراسم مذهبي و نماز جماعت و نماز جمعه سبب وحدت مي شود.

3) حل مشكلات و كمك به نيازمندان: مسلمانان با شركت در نماز جماعت و در مسجد با يكديگر، ارتباط برقرار مي كنند و با مشكلات يكديگر باخبر مي شوند و همفكري و همكاري در حل مشكلات دارند.

4) عبادت: ضامن اجراي قوانين اجتماعي است، با اعتقاد به خدا، احكام و دستورات او در زمينه اخلاق ديگر قوانين رعايت مي شود.

5) برقراري عدالت اجتماعي

6) دفع بلا: امام صادق (عليه السلام) مي فرمايند: خداوند بوسيله شيعيان نمازگزار بلا را از شيعيان بي نماز دور مي كند. اما اگر همه نماز را ترك مي كردند همه هلاك مي شدند.

7) اصلاح امور: پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) مي فرمايند: نماز ستون دين است، اگر نماز را به درستي بخوانيد همه چيز اصلاح مي شود. [1] .

8) دستيابي به وقار اخلاقي و شخصيتي: نمازگزار با توجه به مفاهيم والا و بلندي كه همواره به خود الهام و تلقين مي نمايد و طمأنينه و آرامشي كه در پرتو ذكر خدا كسب مي كند، به وقار و شخصيتي دست مي يابد كه مي تواند در پستي و بلندي هاي زندگي نوسانات روحي خود را مهار نمايد. در خطبه شيواي حضرت زهرا (عليها السلام) به بررسي فلسفه اعمال عبادي پرداخته و در جمع زنان مدينه چنين مي فرمايد: «نماز را واجب گردانيد تا انسان ها را بوسيله آن از تكبر منزه فرمايد».

علت تأثير نماز در شخصيت انسان اين است كه نمازگزاران قلبي مطمئن دارند، اطميناني به بزرگتر بودن خداوند از همه تعلقات و جاذبه ها، از همه افراد و شخصيت ها، از همه قدرت ها و امكانات نمازگزاران خود را وابسته به چنين منبع قدرتي مي داند كه جهانيان در قبضه قدرت اويند و پرورش



[ صفحه 309]



يافته او كه در عين قدرت، رحمان و رحيم است و حكومتش به چند روزه دنيا محدود نمي گردد بلكه مالك روز قيامت نيز مي باشد اين طمأنينه قلبي كه در قالب اذكار نماز از نماز مصلي برمي خيزد و وقار شخصيتي و آرامش رواني او را تضمين مي نمايد.

9) استواري ايمان و استقامت: هر سپاه و سازماني براي الهام استقامت و ثبات، سرودي را به سربازان و پيروان خود مي آموزد كه هر صبحگاه و شامگاه اين سرود، پايداري و مقاومت را در جان هاي آنان به هيجان آورد و عزم و اراده آنان را آهنين سازد. سپاه هستي و ذراتي كه به ظاهر خاموش و بي صدا مي نمايد سرود پايداري در اطاعات از آفريننده را به هر صبح و شام مي سرايند. انسان ها نيز به عنوان محور نظام خلقت، همنوايي با ساير ذرات وجود، صبح و شام خود را با سرودن سروش ستايش و سپاس و اعلام وفاداري در اطاعت از خالق هستي آفرين طي مي كنند.

10) زنگ رهايي از خود مشغولي و هشدار گذشت عمر: فرو رفتن در دنيا و گرفتاري هاي زندگي، حساب شب و روز و چگونگي گذشت عمر را از خاطر انسان مي برد و در اين ميان انسان، نيازمند به مذكر است كه گذشت ساعات و تقاطع عمر و شبانه روز را به او يادآور مي شود.

11) احساس قدرت و عزت: نماز با آنكه احساس تواضع و فروتني را در انسان بر مي انگيزد و به هيچ وجه به نمازگزار اجازه نمي دهد در خود احساس ذلت و فرومايگي داشته باشد. نماز انسان را به قدرت لايزال الهي متصل مي گرداند و از اين جهت در انسان احساس قدرت و عزت را بر مي انگيزد.