اين راه حل كه براي رفع تعارض بسيار سودمند است. در پاره اي از نظريات و آراي تفسيري علامه طباطبايي (ره) مي توان يافت. مرحوم علامه طباطبايي (ره) در پاره اي از آراي تفسيري خويش سعي نموده است تا از طريق «فرضيه شمردن پاره اي از نظريات علمي» مشكل تعارض را حل نمايد. وي در تفسير آيه نخستين سوره نساء كه در باب خلقت انسان از نفس واحد است، مي گويد: «معناي ظاهر قريب به نص آيه اين است كه آدميان موجود، همه از نسل آدم و همسر اويند و موجود ديگري در توليد آدميان سهيم نبوده است.» آنگاه فرضيه قائلان به تكامل انواع را نقل مي كند و



[ صفحه 251]



مي افزايد كه «اين فرضيه را براي توجيه خواص و آثار انواع جانوران فرض كرده اند، نه تطور ذات آنها و دليلي بر نفي تئوري رقيب آن ندارند و در هيچ تجربه اي في المثل، فردي از ميمون را نديده اند كه بدل به انسان شود؛ بلكه همه تجارب بر خواص و لوازم جانوران جاري شده است و به همين سبب آن فرضيه، كارش فقط توجيه مسايل خاص است و دليل قاطعي هم بر آن اقامه نشده است و لذا قول قرآن كريم كه آدمي را نوعي مستقل از بقيه جانداران، مي داند، با هيچ سخن علمي معارض و منافي نيست.» [1] .