1- هدف اصلي قرآن و حتي ساير كتب آسماني از بيان بعضي حقايق علمي و قوانين حاكم بر طبيعت، صرف اطلاع رساني نسبت به اين امور نيست، بلكه تأكيد هر چه بيشتر بر آيت بودن آنهاست و دلالت نظم، پيچيدگي و هدفداري آنها بر علم، قدرت و جمال حضرت حق مي باشد.در حقيقت قرآن، بيان حقايق علمي و تاريخي را در خدمت اين هدف اصلي قرار داده است و به همين جهت است كه نحوه بيان قرآن به صورت فرمول هاي خشك و بي روح علمي نيست، بلكه همواره اين طبيعت شناسي در خدمت هدايت انسان به سوي خدا قرار گرفته و انسان را به آن سوي مرزهاي ماده رهنمون گرديده است.

2- زبان دين و كتاب آسماني درباره اين پديده ها، توصيفي و اخباري محض نيست، بلكه توصيفي - تحريكي مي باشد، چرا كه هم عقل ما را قانع مي كند و هم دل ما را مي شوراند. در حالي كه زبان كتب



[ صفحه 245]



علمي، توصيفي محض است و از هرگونه تبيين و تحليل نهايي ساختار عالم، خالي مي باشد و مشتمل بر تحريك و انگيزش نيست. [1] .

3- قرآن و ديگر كتب آسماني براي بيان موارد طبيعي به صورت گزينشي عمل كرده است. بطوري كه از بين تمام مجموعه هاي نامتناهي عالم هستي و نظم ها و زيبايي ها طبيعي و قوانين حاكم بر آن، فقط به بيان بعضي از جلوه هاي هنرنمايي و تجلي علم و قدرت الهي كه از ديگر موارد ملموس تر و قابل فهم تر است، اقدام نموده اند.

بنابراين نتيجه اين گزينش هم در راستاي غرض هدايت انسان به سوي خداست؛ مثلا در مورد تاريخ پيامبران كه موضوعات تاريخي و طبيعي است بر خلاف كتب كلاسيك تاريخي كه تمام حوادث زندگي شخصيت ها را مورد نظر قرار مي دهند از ابتداي ولادت تا هنگام مرگ، قرآن تنها به بعضي از فرازهاي زندگي پيامبران يا اولياي الهي مي پردازد تا ضمن بيان تاريخ، نتيجه ي هدايتي نيز داشته باشد، (نه اينكه صرفا تاريخي باشد).

4- پيامبران همواره با زبان مردم سخن گفته اند و مطالب مورد نظر خويش را به زبان قومشان بيان كرده اند؛ همانطوري كه قرآن نيز به صراحت به اين نكته اشاره نموده است: «و ما ارسلنا من رسول الا بلسان قومه ليبين لهم...» «و ما هيچ پيامبري را جز به زبان قومشان نفرستاديم تا [حقايق را] براي آنها بيان كند.» [2] اما زبان علمي داراي اصلاحات فني و پيچيدگي هاي خاص خود است كه آن را منحصر به قشر خاصي كرده كه مي توانند اين اصطلاحات غامض علمي را بفهمند؛ بنابراين استفاده از آن همگاني نيست بلكه مخصوص به همان گروه است.