«توحيد عملي يا توحيد در عبادت يعني يگانه پرستي؛ به عبارت ديگر در جهت پرستش حق، يگانه شدن... عبادت از نظر اسلام، مراتب و درجات دارد. روشن ترين مراتب عبادت، انجام مراسم تقديس و تنزيه است كه اگر براي غير خدا واقع شود، مستلزم خروج كلي از جرگه اهل توحيد و از حوزه ي اسلام است؛ ولي از نظر اسلام، پرستش منحصر به اين مرتبه نيست؛ هر نوع جهت اتخاذ كردن، ايده آل گرفتن و قبله معنوي قرار دادن، پرستش است... بنابراين توحيد عملي يا توحيد در عبادت يعني خدا را مطاع و قبله روح و جهت حركت و ايده آل قرار دادن و طرد هر مطاع و جهت و قبله و ايده آل ديگر؛ يعني براي خدا خم شدن و راست شدن، براي خدا قيام كردن، براي خدا خدمت كردن، براي خدا زيستن، براي خدا مردن، آن چنان كه حضرت ابراهيم (عليه السلام) گفت:

«وجهت وجهي للذي فطر السموات و الارض حنيفا و ما انا من المشركين. ان صلوتي و نسكي و محياي و مماتي لله رب العالمين لا شريك و بذلك امرت و انا اول المسلمين.» [1] اين توحيد ابراهيمي، توحيد عملي اوست. كلمه طيبه «لا اله الا الله»، بيش از هر چيزي ناظر بر توحيد عملي است. يعني جز خدا شايسته پرستش نيست.» [2] .

خيال باطل است كسي گمان كند كه چون خود را از پرستش خداوند رها كرد، به آزادي بي قيد و بند آن گونه كه مكتب ليبراليسم آن را ترويج مي كند، دست خواهد يافت؛ از قيد پرستش عزت آفرين خداوند، رها شدن همان و به ذلت پرستش اربابان متفرق و هواهاي نفساني و پرستش هر آنچه غير خداست دچار شدن، همان.

«... هر نوع جهت اتخاذ كردن، ايده آل گرفتن و قبله معنوي قرار دادن، پرستش است. آن كسي كه هواهاي نفساني خود را جهت حركت و ايده آل و قبله معنوي خود قرار بدهد، آنها را پرستش كرده است: «افرأيت من اتخذ الهه هواه» [3] .

آن كسي كه امر و فرمان شخص ديگر را كه خدا به اطاعت او فرمان نداده، اطاعت كند و در برابر آن تسليم محض باشد، او را عبادت كرده است:



[ صفحه 191]



«اتخذوا احبارهم و رهبانهم اربابا من دون الله». [4] . «و لا يتخذ بعضنا بعضا اربابا من دون الله» [5] [6] .

«مسأله به يگانگي رسيدن واقعيت وجودي انسان در يك نظام رواني و در يك جهت انساني و تكاملي و همچنين رسيدن جامعه انسان به يگانگي و يكپارچگي در يك نظام اجتماعي هماهنگ تكاملي.» [7] بر مبناي نظام توحيدي اسلام، كجا و «مسأله تجزيه شخصيت فردي انسان به قطب هاي مختلف و قطعه قطعه شدن واقعيت وجودي او به بخش هاي ناهماهنگ و تجزيه جامعه انسان به «من»ها و به گروه ها و طبقات متضاد و متناقض و ناهماهنگ» [8] بر اساس نظام هاي شرك آميز، كجا. حقيقت آن است كه فطرت پاك انسان ها مي تواند ميان وحدت گرايي و كثرت گرايي به خوبي داوري كند؛ لذاست كه قرآن، اين دو مسأله را به شكل پرسش از وجدان عمومي انسان ها مطرح نموده است كه:

«اارباب متفرقون خير ام الله الواحد القهار.» [9] .

به اعتراف يكي از متفكران ليبرال به نام «فردريش. ا. هايك» دقت كنيد:

«نظريه يگانگي فطرت انساني كه از قبول عام برخوردار است و در ظاهر با دموكراسي موافقت دارد، به وقت خود مي تواند آرمان هاي بنيادين آزادي و ارزش فرد را از اساس ويران كند و زندگي را بي معني و تهي سازد.» [10] .

جاي تعجب است، با اينكه متفكرين مادي گراي غرب هنوز استدلال محكم و اثباتي براي مباني ليبراليستي و پلوراليستي نظام هاي اجتماعي خود به دست نداده اند و غالبا بناي معرفتي خود را بر نفي و نقد آراء مخالف، آن هم در چارچوب پيش فرض هاي ذهني خود بنا كرده اند، عده اي متفكرنما كه مدعي اصلاح فكري و اجتماعي در جمهوري اسلامي هستند، با مبنا قرار دادن نظريات ايشان معتقدند كه بايد «از پنجره مفاهيم مدرن به درون مايه سنت ديني» [11] نگريست و بايد كوشيد «تا با



[ صفحه 192]



تصفيه و استخراج و پالايش انديشه هاي كهن، قرائتي نوين و امروزي از آنها عرضه» [12] كرد.

در جواب اين ياوه گويي ها كه حكايت از پذيرش ولايت نظام استكباري غرب دارد؛ اين كلام نوراني قرآن براي ايشان بس كه:

«يا ايها الذين آمنوا لاتتخذوا اليهود و النصاري اولياء، بعضهم اولياء بعض و من يتولهم منكم فانه منهم ان الله لايهدي القوم الظالمين.» [13] .

بنابراين آيه مي توان گفت: كساني كه ولايت فكري نظام استكباري غرب را بپذيرند، در زمره ايشانند، هر چند چهره ي حقيقي خود را با نقاب نفاق بر عموم پوشانده باشند.