1- دعوت از شخصيت هاي مذهبي- علمي و رفع اشكالات ديني دانشجويان.

2- برگزاري مراسم هايي كه در آن دانشجويان نيز بطور مستقيم يا غيرمستقيم فعال باشند.

3- نماز در خوابگاه ها بيشتر مورد استقبال قرار مي گيرد.

4- برپايي مسابقه بعد از نماز و اهداء جوايز به برندگان سؤالاتي از احكام نماز، روزه و غيره، تا هم دانشجويان با جواب ها آشنا شوند و هم تشويقي براي ساير دانشجويان باشد. دعوت از مداحان معروف كه بعد از نماز مداحي كنند، دادن برگه هايي به دانشجويان كه حاوي سخناني از ائمه در مورد نماز



[ صفحه 168]



باشد، هفته اي يك بار نماز جماعت (يا چند روز در هفته) در سالن خوابگاه ها برگزار گردد در اين صورت دانشجويان تمايل بيشتري براي شركت در نماز جماعت خواهند داشت.

5- چون اطاعت خدا و شكر و سجده كردن در برابر او در ذات و روح هر انساني نهفته است اگر افرادي را مي بينيم كه اين خصلت از آنها دور شده است بايد با آگاه كردن و آشنايي روحيه ي ايشان به اصل و فطرت خويش، آنان را به سوي اين امر سوق دهيم و اين كار هم بايد از سوي دين شناسان واقعي صورت گيرد.

6- طولاني نكردن نماز

7- امكانات را در اختيار افراد خاصي قرار ندهند تا موجب جدايي آنان با سايرين نگردد.

8- به نظر من با دليل و منطق، بچه ها را به سوي نماز فرا بخوانند نه اينكه يك تقليد باشد چنانكه خداوند در قرآن مي فرمايد كه پذيرفتن دين من از طريق تقليد نباشد. كلا اسلام و فرايض ديني و امامان را با دلايل روشن به دانشجويان بشناسانند نه بر اساس يك سري داستان ها كه گاهي دروغين و پر از اغراق است. چيزي كه با دليل عقلي فهمانده شود ثبات بهتري دارد تا تقليد.

9- انسان كه از لحاظ جسمي و جنسي ارضاء نشود آيا با زور مي توان نماز را به او القا كرد، لذا بايد ابتدا نيازهاي اوليه او برآورده شود تا فرد با فراغ بال و به دور از هر گونه دغدغه خاطر به نيايش بپردازد. پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمودند: نزديك است كه فقر به كفر تبديل شود. چرا به دنبال عوامل فرهنگي و اجتماعي خارج از دانشگاه و در سطح كلي اجتماع نمي رويد ريشه ها و علل اصلي را جستجو نمي كنيد آيا فقط مسائل به دانشگاه منحصر مي شود.

10- چشمه بايد خودش جوشش داشته باشد و اين امر بايد از كودكي و در خانواده ها و ثانيا در دوران تحصيلات قبل از دانشگاه براي فرد جا بيفتد و در دانشگاه خيلي كم مي توان از طريق اقدامات سازمان يافته، موفق شد، دوستان فرد در گرايشات مذهبي هر فرد نقش بسيار مهمي دارند.

11- ما در درجه اول بايد علت عدم استقبال جوانان در نماز جماعت را جستجو كنيم و بفهميم چرا در مساجد و مصلاها افراد مسن و افراد خاص بسر مي برند و زياد از جوانان خبري نيست؛ در نتيجه بايد به ميان جوانان رفت و انگيزه آنان را از نرفتن به اين مكان مقدس جستجو كرد.

12- بهتر است نمازهاي جماعت و ساير فعاليت هايي كه در مسجد صورت مي گيرد، به دور از



[ صفحه 169]



جبهه گيري هاي سياسي باشد. البته اين بدين معنا نيست كه اين مسائل مطرح نشود؛ بلكه بهتر است بيطرف به اين مسائل نگريسته شود.

13- بايد دانشجويان را با مزاياي نماز جماعت آشنا كرد و همچنين در سخنراني ها نبايد حرف هاي تكراري زده شود و حرف هايي زده شود كه به درد افراد بخورد.

14- به طور كلي نماز جماعت باشكوه برگزار شود و بهتر است كه صداي اذان را حداقل در محوطه دانشگاه پخش كنند زيرا به انسان آرامش روحي خاصي مي دهد و باعث جذب بيشتر دانشجويان به مسجد و نماز جماعت مي شود.

15- بر پا كردن نماز جماعت در فضاي باز، و به همراه اساتيد و كاركنان بلندپايه دانشگاه.

16- برگزاري سمينارهاي متعدد مذهبي و سياسي در داخل مساجد با حضور شخصيت هاي برجسته كشوري و لشكري كه در اثناي آن به اهميت نماز و اجراي آن تأكيد شود.

17- محيط مسجد را براي اظهارنظر و عقايد دانشجويان باز كنند و دانشجويان بتوانند بدون رعب و وحشت آزادانه نظرات خود را بيان كنند.

18- سخنراني ها و مطالبي كه در فواصل نماز بيان مي شود سعي شود تا آنجا كه مقدور است فقط صرف مباحث مذهبي نگردد. راجع به مسائل ديگر كه بيشتر مورد علاقه جوانان است چون (سياست، مسائل اجتماعي و...) صحبت شود.

19- از مسجد استفاده جناحي نشود، سخنراني ها بعد از اقامه نماز باشد تا كساني كه وقت كمتري دارند بتوانند مسجد را ترك كنند. به هيچ عنوان در وقت نماز كلاسي تشكيل نشود، اذان و قرآن از بلندگوهاي مسجد پخش شود، در كلاس هاي معارف (گروه معارف)، بيشتر در مورد نماز و اهميت آن و عواقب آن در دنيا و آخرت صحبت شود.

20- سخنراني مكرر در مورد اهميت اين فريضه مهم همچنين، برگزاري نمايشگاه هايي در زمينه ي كتاب هايي كه مربوط به نماز است، مفيد مي باشد.

21- به نظر من تبليغات اساسي و جدي خيلي مي تواند مؤثر باشد و اصولا بايد روي اعتقادات افراد كار شود.

22- به نظر من انسان وقتي خود به اين فريضه اهميت دهد و به پاداش اخروي و سعادت ابدي آن



[ صفحه 170]



فكر كند مي فهمد كه هيچ نيازي به تشويق يا هر اقدام ديگر نيست. براي برانگيختن او براي برپايي نماز ممكن است گاهي اين موارد مؤثر باشد.

23- دانشجوياني را كه در نماز جماعت شركت مي كنند تشويق كنند با بردن به اردوي اماكن مقدس و اينكه در فواصل نماز روحانيون از مشكلات دانشجويان و چگونگي بر طرف كردن آن صحبت كنند. البته با تمام اين كارها باز شركت در نماز جماعت بستگي به عقيده ي خود دانشجويان دارد و بعضي ها از اول در اين مراسم باشكوه شركت مي كنند اما بعضي ديگر امكان دارد اصلا در نماز جماعت شركت نكنند و هيچ اهميتي براي آن قائل نشوند و بعد از نماز جماعت مسابقه حفظ و قرائت قرآن را برپا دارند تا كساني كه به اين موضوع علاقه دارند نيز شركت كنند و همچنين آموزش روخواني و قرائت قرآن و نماز را در مسجد انجام دهند.

24- هر كسي بايد خودش فضيلت نماز را درك كند وگرنه تبليغات زياد اثري در اين مورد ندارد.

25- برپايي مجالس جشن تولد ائمه در مساجد و گفتن اذان در هر سه وعده ي نماز.

26- استفاده از اشخاص روحاني كه داراي جاذبه و كشش مي باشند و با سخنان خود دانشجويان را به انجام فرائض ديني تشويق مي كنند. كوتاهتر كردن و پرمحتوا كردن سخنراني هاي مذهبي، تبليغات مستمر از طرف نهادهاي مسؤول.

27- اگر هر روز مسؤول برگزاري نماز جماعت را به يك رشته و به ورودي هاي يك سال اختصاص دهند دانشجويان تمايل بيشتري براي شركت در نماز جماعت پيدا مي كنند.

28- در مورد فردي كه مي تواند امام جماعت باشد (پير و جوان فرقي ندارد) اصل اين است كه آن فضاي معنوي را در جوانان بارور و زنده كند، جوانان مؤمن را باور داشته باشند، واقع گرا، منطقي، مؤمن، فرد با معلومات و باسواد جوان پسند باشد و بالفور تحت تأثير جريان ها و سخن چيني هاي دوست و دشمن قرار نگيرد؛ بلكه با آگاهي و درايت مسأله را حل و تدبير كند و از مسائل سياسي زمان خود اطلاع داشته باشد.

در پايان از همه دانشجويان و اساتيد و عزيزاني كه دست ياري به ما دادند تا اين كار فرهنگي با موضوع نماز به نتيجه برسد كمال تشكر و امتنان را داريم.

والسلام



[ صفحه 171]