امام صادق (ع) مي فرمايند:

«في كل نفس من انفاس شكر لازم لك بل الف و اكثر».

براي هر نفس از نفس هاي (شما) شكري بر تو لازم است، بلكه هزار (شكر) يا بيشتر.



از دست و زبان كه برآيد

كز عهده شكرش بدر آيد. [1] .





[ صفحه 117]



«اعملوا آل داوود شكرا و قليل من عبادي الشكور». [2] .



بنده همان به كه ز تقصير خويش

عذر بدرگاه خداي آورد



ورنه سزاوار خداونديش

كس نتواند كه بجاي آورد. [3] .



زيباترين نوع تشكر از خداوند در قالب سجده تحقق پيدا مي كند و بصورت كاربردي در مي آيد. وقتي تشكري زيبا، در زيباترين صورت خود، در قالب يك سجده صورت مي گيرد تازه به دنبال آن بي نهايت شكر لازم، بر دوش انسان مي آيد.

سپس «منت خداي را عزوجل كه طاعتش موجب قربتست و بشكر اندرش مزيد نعمت هر نفسي كه فرو مي رود ممد حياتست و چون بر مي آيد مفرح ذات.» [4] پس در هر نفسي هزاران نعمت موجودست و بر هر نعمتي هزاران شكر واجب.

امام علي (عليه السلام) مي فرمايند:

«الحمد لله الذي لا يبلغ مدحته القائلون، و لا يحصي نعماءه العادون... [5] .

سپاس خدايي را كه سخنوران در ستودن او بمانند و شمارگران شمردن نعمت هاي او ندانند و كوشندگان حق او را گزاردن نتوانند...

يكي از نعمت هاي معنوي خداوند را نمي توان شماره كرد تا چه رسد به شماره كردن تمام نعمت هاي مادي و معنوي خداوند منان.

در حديث آمده:

«اگر تعداد افراد (در نماز جماعت) از ده نفر گذشت، در اين صورت اگر آسمان ها صفحه و كاغذ، درختان قلم، درياها مركب و نويسنده جن و انس و ملائكه نويسنده باشند، نمي توانند ثواب يك ركعت آن را بنويسند.» [6] .

همچنين در مورد خود قرآن شريف، خداوند مي فرمايند:



[ صفحه 118]



«لو كان البحر مدادا لكلمات ربي لنفد البحر قبل ان تنفد كلمات ربي و لو جئنا بمثله مددا». [7] .

يعني: (بگو) اگر درياها براي (نوشتن) كلمات پروردگارم مركب شود، درياها پايان مي گيرد. پيش از آنكه كلمات پروردگارم پايان يابد؛ هر چند همانند آن (درياها) را كمك آن قرار دهيم.»

قرآن مجيد در همين راستا مي فرمايند:

«و ان تعدوا نعمة الله لاتحصوها»؛ يعني «و اگر بخواهيد نعمت هاي خداوندي را بشماريد از شماره آنها ناتوان خواهيد گشت.» [8] .

مسأله فراتر از رياضي و حساب و كتاب است. شايد توسط وجدان، بهتر بتوان به اين نكات بلند معنوي پي برد تا به حساب و كتاب ظاهري.

پس با توجه به «روح آيات و روايات» براي هر سجده چند «سجده ي شكر» بايد بجا آورد؟

براي هر سجده «الف و اكثر» سجده شكر واجب است.

براي هر سجده واقعي، هزاران سجده شكر لازم و به دنبال آن

براي هر سجده شكر، هزاران «سجده شكر» ديگر....

وقتي بي نهايت كوچك در مقابل بي نهايت بزرگ قرار بگيرد، روال

كار همين است با همان گونه كه از «روح روايات» بدست مي آيد.

از براي هر نفسي هزاران شكر لازم و براي

هر سجده، هزاران سجده شكر واجب و

براي هر سجده شكر، هزاران سجده شكر ديگر.

و به دنبال آن بي نهايت سجده شكر، براي

بي نهايت نعمت مادي و معنوي.



[ صفحه 119]