در سرزمين وجود انسان عموما و دانشگاهيان خصوصا، دست اندازها و ناهمواريهاي زيادي وجود دارد كه همواره بايد براي هموار كردن آن همت نمود.

آنچه از روح عبادت بدست مي آيد و فلسفه اصلي عبادت را تشكيل مي دهد مبارزه با همين دست اندازها است. دست اندازهاي مانند حسد، كبر، دروغ، حرص و طمع، بي مسؤوليتي، بي تعهدي، شهوت پرستي، مقام پرستي، زر پرستي، و... چيزي نيست كه بتوان به سادگي با آن دست و پنجه نرم كرد و يا از كنار آن به راحتي گذر نمود و از آن گذشت كرد.

اگر به طور دقيق و عميق، آن هم با مدد جستن از ذات اقدس اله، با آن به مبارزه پرداخته نشود، تمام هستي و انسانيت انسان بيچاره واژگون خواهد گشت و چيزي باقي نمي ماند كه انسان بدان دل خوش كند.

خداوند براي مبارزه با اينگونه بيماريهاي خطرناك و خطرساز، راههاي مبارزه منطقي را باز گذاشت، تا انسان بتواند با دشمنان بيرون و درون، بطور دائم به مبارزه بپردازد.

عبادت يعني هموار كردن اين ناهمواريها و دست اندازها. عبادت داراي شيوه هاي مختلف و دقيق است و شاخه هاي زيادي را به خود اختصاص داده است. يكي از «شاخه هاي طوباي» عبادت، سجده است كه در اين نوشتار ما از آن به عنوان «فرودگاه الهي» نام برديم.

تمام ارزشها و آرمانها، بايد از راه سجده گاه گذر كند و مهر و آرم الهي بر آن حك گردد تا ارزش



[ صفحه 106]



واقعي آن نمايان شود.

سجده به تنهايي ره آوردهاي زيادي را به همراه دارد كه هر كدام از آنها روشني بخش بشري است. بشر در حقيقت در سجده و سجده گاه به تمرين و آمادگي مشغول گشته است و آرامش الهي را در آن جستجو مي كند.

سجده گاه تنها فرودگاهي است كه سر از فراز و فوزعظيم بدر مي آورد و اوج بندگي در آن به نمايش گذارده مي شود. سجده در واقع اوج بندگي بنده ي بي نهايت كوچك است در مقابل بي نهايت بزرگ.

سجده و سجده گاه، توصيف شدني نيست. تمرين پذير است و بايد كاربردي گردد. در اين فرودگاه الهي همه چيز به صورت كاربردي، در معرض آزمايش و امتحان قرار مي گيرد. آرامش آرماني، تقرب جستن به درگاه الهي، تشكر از ذات اقدس اله استكبارزدايي، دست يافتن به بهشت برين، آمادگي كامل براي مسافرت مهم و بلند آوازه گشتن، از جمله دست آوردهاي سجده است كه در اين مختصر بدان اشاره شد.

در اين نوشتار درباره ي دو اصل، بحث نموديم كه هر اصل شامل چند فرع مي باشد. اصل اول را تحت عنوان «آرايش آرامش در سجده گاه» بحث نموديم و اصل دوم را تحت عنوان «ره آورد سجده در آيات و روايات معصومين (عليهم السلام)»

فروعات، اصل اول بحث عبارتند از: 1- سجده يعني چه؟ 2- آرايش سيرت در سجده 3- آرايش شرعي سجده 4- سجده خلاقيت خداوند 5- تعداد سجده هاي شكر براي هر سجده

فروعات اصل دوم عبارتند از: 1- آرامش آرماني 2- تواضع و تقرب 3- تشكر و تذكر 4- استكبار زدايي و...



[ صفحه 107]