تنها مشكلي را كه دنياي علم و صنعت امروز حل نكرده مشكل آرامش روحي است. هر روز آمار بيماريهاي رواني و جنون و مصرف قرص هاي اعصاب زياد مي شود. هيچ چيزي به انسان آرامش نمي دهد جز ياد خدا و ايمان و انس و عشق و توكل به او [1] .

حالت يأس انسان از رحمانيت خدا برطرف گرديده و با رحيميت خداوند، اميد بيشتر ميشود و نيز انسش بيشتر گشته و قدمي پيشتر مي گذارد، زيرا كه با توجه به اين رحمت، انسان قرب پيدا مي كند [2] ، نماز تأثيراتي را كه در نتيجه معاشرت و توجه به دنيا و تعلق به او، و در نتيجه خودپسندي در انسان به وجود آمده و نيز اثرات سوئي كه دنياي مجاور بر روي فرد دارد شستشو مي دهد. [3] .

پيامبر (صلي الله عليه و آله و سلم) به ابوذر غفاري مي فرمايد: خدا روشني چشم مرا در نماز قرار داده و آن را هم چون غذا براي گرسنه و آب براي تشنه، محبوب من ساخته است، همانا گرسنه چون غذا بخورد، سير و تشنه چون آب بياشامد، سيراب مي شود، ولي من از نماز سير نمي شوم. [4] و يا در حديث ديگري



[ صفحه 20]



مي فرمايند: نماز به منزله سر نسبت به تن است.

انسان هنگامي كه از طريق نماز، روح خود را به معراج مي فرستد و با خدا و نام او پيوند مي دهد، احساس عزت و قدرت مي كند و از هيچ كس و هيچ قدرتي نمي ترسد. [5] .

در حديثي حضرت علي (عليه السلام) مي فرمايند: خداوند نماز را به جهت منزه بودن از كبر و سركشي واجب نموده است. [6] .

رسول اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) نماز را به چشمه آب گرم تشبيه فرموده كه بر در خانه مردي باشد و شبانه روز پنج نوبت در آن شستشو نمايد، تن چنين آدمي هيچ وقت آلوده به چرك و كثافت گناه نمي شود. [7] .

حضرت علي (عليه السلام) مي فرمايند: [8] بهترين مردم كسي است كه به عبادت خدا عشق بورزد و براي آن آغوش باز كند و از جان آن را دوست بدارد و با بدن خود بدان بپردازد و به چيز ديگر اشتغال نيابد.

چنين كسي را انديشه آن نخواهد بود كه دنيايش با آسايش و راحتي بگذرد و يا با سختي و مشقت. [9] .

بهترين تعريف را از تعبير قرآن مجيد در سوره عنكبوت آيه 45 بايد فهميد كه مي فرمايد:

بدرستي كه نماز از هر كار قبيح و نادرستي باز مي دارد؛ يعني حقيقت نماز، شخص نمازگزار را اصلاح مي كند. [10] .

يكي از اسرار عبادت آن است كه هر يك را در قلب تأثير و صورتي است كه آن را نوراني كند و جنبه ملك را خاضع پيش حضرت ملكوت نمايد و حالت انقياد كامل از براي جنود نفس نسبت به روحانيت پيدا شود و اراده نفس مستقل گردد و هر يك از اين امور از مهمات است كه در عوالم غيبيه تأثيرها دارد و صورت غيبي بعضي از آنها بهشت صفات است كه از بهشت اعمال بالاتر است. [11] .

الكسيس كارل، جراح دانشمند و فيزيولوژيست محقق فرانسوي، برنده جايزه نوبل در يكي از كتابهاي خود، دعا را از نظر آثار فيزيولوژيكي و پسيكولوژي (جسمي و رواني) مطالعه كرده، آن را عميق ترين و ظريف ترين نيازهاي فطري انسان معرفي مي كند. وي درباره اثر تسكيني و تحريكي دعا مي گويد: نيايش را نبايد با مرفين هم رديف دانست زيرا نيايش در عين حال كه آرامش مي آورد



[ صفحه 21]



بطور كامل و صحيح در فعاليت هاي مغزي انسان يك نوع شكفتگي و انبساط باطني و گاه قهرماني و دلاوري را تحريك مي كند... و خصال خويش را با علامات بسيار مشخص و منحصر به فردي نشان مي دهد. هم چنين بنظر مي رسد كه نيايش انسانها را آن چنان رشد مي دهد كه جامه اي كه وراثت و محيط به قامتشان دوخته است برايشان كوتاه گردد. [12] .

وي مي گويد: نماز به آدمي نيروي تحمل غم ها و مصائب را مي بخشد، انسان را اميدوار مي سازد و قدرت ايستادگي و مقاومت در برابر حوادث بزرگ را به او ميدهد.

ويليام جيمز يكي از مشهورترين روان شناسان انگليسي مي گويد: ما به واسطه نماز ميتوانيم وارد انبار بزرگي از نشاط عقلاني شويم كه در شرايط عادي ياراي وصول بدان را نداريم.

دكتر توماس هايسكوپ مي گويد: من به عنوان يك پزشك مي گويم مهم ترين وسيله ايجاد آرامش در روان و اعصاب انسان (كه من تاكنون شناخته ام) نماز است. [13] .