شناخت معبود و آفريدگار، محبت او را در دل ايجاد مي كند و اين محبت، انسان را به پرستش در عبادت و اظهار كوچكي و تواضع در برابر عظمت او وا مي دارد. نماز، جلوه اي از بندگي انسان در پيشگاه خدا و مظهر عبوديت و عبادت است. آنكه بنده آفريدگار است و اين بندگي را احساس مي كند و مي داند و باور دارد، در برابر او، مطيع فرمان است و در پيشگاهش سر بر خاك مي نهد و قامت خم مي كند و به سجده مي افتد و با وي راز و نياز مي طلبد و آن خالق بي همتا را كه سر رشته دار اوست، به عظمت و پاكي مي ستايد. [1] .

يكي از پايدارترين و قديمي ترين تجليات روح آدمي و يكي از اصيل ترين ابعاد وجود آدمي، حس نيايش و پرستش است. مطالعه آثار زندگي بشر نشان مي دهد هر زمان و هر جا كه بشر وجود داشته است، نيايش و پرستش هم وجود داشته است. [2] .

فلسفه آفرينش انسان، بندگي و عبادت و عبوديت است. اين صريح كلام الهي در قرآن كريم است كه مي فرمايد: «و ما خلقت الجن و الانس الا ليعبدون» [3] .

«جن و انس را جز براي پرستش و بندگي خود، نيافريديم».

اين حكمت و هدف والا، سرلوحه همه رسولان الهي نيز بوده است. در سوره زمر آيه 7 آمده است: (در هر امتي پيامبري برانگيختيم كه (به مردم بگويند): الله را بپرستيد و بنده خدا باشيد و از طاغوت بپرهيزيد. ناگفته نماند كه اين بندگي كردن، سودي به خدا نمي رساند، بلكه مايه عزت و سعادت خود انسان است و گرنه خداوند بي نياز مطلق است. [4] .



[ صفحه 19]



بطور كلي آنچه كه ريشه و سبب عبوديت و بندگي انسان است عبارت است از:

1- عظمت خداوند 2- احساس نياز و وابستگي 3- سپاس نعمت 4- فطرت

روح عبادت در فطرت انسان نهفته است و اگر خوب رهبري نشود به عبادت بت و طاغوت مي گرايد. عبادت حضور در برابر خدايي است كه صاحب جهان است و نشستن بر سر مائده هاي معنوي پروردگار است كه براي بندگان فراهم كرده است. امام صادق (عليه السلام) فرموده است: كسي كه دو ركعت نماز بخواند و بداند با كه سخن مي گويد، گناهانش بخشيده مي شود. در اين صورت است كه نماز، معراج روح مي شود و عامل بازدارنده از فساد و موجب قرب به خدا. [5] .

نماز، وسيله تشكر و سپاس از نعمت هاي الهي است، عمود و پايه دين، كليد بهشت، وسيله سنجش و شناخت مردم و از بين برنده گناهان پاك كننده دل و جان است.

فارابي فيلسوف معروف اسلامي مي گويد: آسمان كه گردش مي كند، آن گردش، نماز و عبادت و پرستش آسمان است و زمين كه تكان مي خورد همين جور، باران كه ريزش مي كند، آن ريزش، پرستش اوست، آب كه جريان پيدا مي كند، آن جريان، پرستش و عبادت اوست. [6] .