بسم الله الرحمن الرحيم

بناي رفيع خانواده مبتني بر تقدير و تدبر، احسان و اكرام، حلم و تحلم، عفو و صفح، تعاطف و تفاهم، مواظبت و محافظت استوار شده است.

خانواده در اسلام، نهادي مقدس و حياتي، جايگاه مهر و محبت، پايگاه انس و مودت و كانون تكوين شخصيت انسان است.

در فرهنگ غني اسلام، خانواده وسيله اي براي اقناع و ارضاي مشروع ذائقه هاي جنسي، توليد و تربيت نسل، ايجاد صميميت و تفاهم، يكرنگي و همرنگي و تعاون و تعاضد است.

از اين رو ازدواج پيوندي مقدس و ميثاقي محكم [1] بنايي محبوب نزد خداوند [2] و عاملي مطلوب ومؤثر در حفظ دين [3] است.



[ صفحه 142]



در واقع خانواده شالوده و مبناي اجتماع و ازدواج دروازه زيباي اين باغ آفرينش است. مكتب متعالي اسلام تشكيل خانواده را وسيله اي براي رشد و كمال، تكميل دين و تكامل اخلاق، تأمين سلامت جامعه و دوام و بقاي نسل مي داند و پيروان خود را به ترك عزوبت [4] دعوت مي كند و آن را گامي مثبت در تحقق مسؤوليت عبودي و اجتماعي انسان مي شمارد.

وخلاصه آنكه، خانواده در اسلام، وسيله تكميل و تكامل و آرامش روحي و رواني انسان است و نيز كانون اصلي و بنيادي اجتماعات بشري و ضامن سعادت فردي و اجتماعي بشر است و نقشي بس عظيم در تكميل فرهنگ انساني، اشاعه مواريث فرهنگي و توسعه تمدن بشري دارد. به اين لحاظ ازدواج، آرامش بخش روحهاي سرگشته و سرگردان، حيات بخش دلهاي افسرده و نگران و هدايتگر افكار گسسته و پريشان است و به تعبير رسول مكرم اسلام (صلي الله عليه وآله وسلم): همسر صالح و شايسته اسباب سعادت انسان است، [5] چرا كه همسران شايسته بال يكديگر در پرواز ملكوت، غمخوار يكديگر در سفر زندگي و ياور هم در طاعت پروردگارند. زن و مرد استوانه هاي كيان خانواده و ستونهاي خيمه زندگي اند و رفتار و حسن سلوك ايشان، الگو و سرمشق زندگي فرزندان است و در نهايت ازدواج و تشكيل خانواده، تكوين مودت و رحمت [6] ، پاسداري از حريم عفت [7] ، خانواده در قديم، زادگاه مردم، شيرخوارگاه



[ صفحه 143]



آنان، پرورشگاه، آموزشگاه، محل بازي و شادي دوران كودكي، كارگاه، عبادتگاه، كانون زناشويي، پناهگاه و آسايشگاه روزگار كهنسالي به شمار مي رفت.

در روشن نگاه داشتن آتش مقدس خانواده، تمام قبايل و ملتها همت مي گماشتند. چرا كه خانواده انساني همچون خانواده حيواني، عهده دار توليد مثل و پرورش و پرستاري از نو باوه به لحاظ بقاي نوع نبوده و نيست، بلكه همچنان موظف به پرورش شخصيت اجتماعي و ديني كودكان خويشتن است.



هر آن علمي كه كسب اندرصغر شد

چنان نقشي بود كاندر حجر شد



مدلول اين بيت، واقعيتي تربيتي است كه صحت آن را تجربه تضمين و روان شناسي جديد نيز قاطعانه تأييد مي كند.

سالهاي اوليه دوران كودكي از لحاظ پايه ريزي اخلاقي و ديني و رشد عاطفي و شخصيت، در حقيقت مهمترين سالهاي زندگي انسان به شمار مي رود.

از اين رو به نظر اين جانب موضوع: «نقش الگوها در تربيت ديني فرزندان» و به تبع آن مقاله انتخابي حقير زير عنوان: «الگوي تربيتي خانواده - والدين» مهمترين مبحثي است كه در ششمين اجلاس سراسري نماز در شهريور ماه 75 مطرح مي شود.

اميد آن دارم كه مقاله اين ناچيز كه علاوه بر حديث و روايات، بر پايه هاي جامعه شناسي و روان شناسي استوار است، بتواند بابي در اين اجلاس بگشايد و مورد التفات گردانندگان اجلاس قرار گيرد.

29 تيرماه 75 - تهران - ايرج تبريزي



[ صفحه 144]