جناب آقاي مهندس حسن بنيانيان؛ قائم مقام وزير در امور نوسازي مدارس

بسم الله الرحمن الرحيم

اولين و مهمترين قدم در راه نجات از تهاجم بحران آفرين فرهنگي، بوجود آمدن تفاهم بر اصل وجود بحران فرهنگي در جامعه كنوني بين منتقدين و نخبگان فكري جامعه، سياستمداران، مديران و كارشناسان ارشد نظام اجرايي است. چرا كه غالب افراد هر دو دسته يعني موافق و مخالف وجود بحران فرهنگي، بر اساس تعهد و دلسوزي كه براي اسلام دارند شك و ترديدي بر اصل ضرورت حاكميت ارزشهاي اسلامي در روابط اجتماعي و ساز و كارهاي اداره كشور ندارند. اما اختلاف از آنجا ناشي مي گردد كه گروه اول بر اساس دريافتهاي موردي از گوشه و كنار جامعه بر اين باورند كه علي رغم هشدارهاي مكرر مقام معظم رهبري در رابطه با وجود تهاجم فرهنگي و عكس العمل علماي دين و اقدامات و برنامه ريزي هاي دستگاههاي ارتباط جمعي، نهادهاي مسؤول، وزارتخانه هاي فرهنگي، آموزشي و حركتهاي گروههاي مختلف مردمي، همچنان مفاسد و ناهنجاريهاي مختلف اعتقادي، فكري، فرهنگي، اخلاقي و رفتاري رو به رشد و افزايش مي باشد. بديهي است وجود چنين باوري، به مفهوم عدم كارآيي مجموعه اين اقدامات در مقابل اثر عوامل مخربي است كه در زمينه هاي اعتقادي، فرهنگي از داخل و خارج كشور زمينه ساز و بوجود آورنده اين مفاسد و ناهنجاريها هستند.



[ صفحه 98]



اما گروه دوم كه در عمل درگير برنامه ريزي و اجراي اقدامات پيش گيرنده و سازنده هستند با مشاهده نتايج و آثار اوليه اين اقدامات، در فضايي از ارزيابي و قضاوت قرار مي گيرند كه باور و اعتقادشان اين است كه مجموعه اين اقدامات، روند رشد مفاسد و ناهنجاريهاي فرهنگي را مهار كرده و با ظاهر شدن آثار آن در آينده نزديك، جايي براي نگراني نيست.

در حقيقت مجريان در ابتداي ورودي آب شيرين چشمه به بستر رودخانه تحت تأثير زلال آب چشمه، اميدوار به زلالي آب رودخانه اند و منتقدين با نمونه برداري از جاي جاي رودخانه، نگران تداوم و رشد آلودگي در رودخانه.

عامل ديگري كه اجازه نمي دهد اختلاف بين منتقدين و مجريان امور فرهنگي حل شود خصوصيات ذاتي اين دو گروه است. بدين نحو كه چون مجريان صادق بوده و با همه توان وارد صحنه مي شوند معمولاً براي دفاع از زحمات خود وضع موجود جامعه را با جامعه قبل از انقلاب يا با جوامع فاسد غربي مقايسه مي كنند تا هم خود را قانع سازند و هم نتيجه بخش بودن اقدامات را زمينه سازي نمايند و از آن طرف منتقدين - كه البته آنان نيز صادق و دلسوز انقلابند - با برداشتي كه از جامعه مطلوب اسلامي دارند، وضع موجود را با ايده آل هاي خود مقايسه مي نمايند.

چون براي ايجاد حركتهاي جديد و انجام اصلاحات بنيادي حل اين اختلاف ضروريست بايد بپذيريم؛ آنچه اهميت اساسي دارد؛ روند تغييرات ناهنجاريهاي فرهنگي در جامعه است نه ميزان آن، چرا كه اگر رشد يابنده باشد بايد پذيرفت كه بحران فرهنگي وجود دارد و اگر كاهنده باشد مي توان اميدوار بود كه به تدريج مسائل حل خواهد شد و راه حلهاي اتخاذ شده پاسخ داده است



[ صفحه 99]



لذا براي بر طرف شدن اختلافات حاصل از اين برداشتها و دلايل سه گانه زير ضرورت دارد نهاد تحقيقاتي بي طرف و مستقلي مسئول سازماندهي يك نظام اطلاعاتي و تحقيقاتي گردد تا در تناوبهاي زماني مناسب روند تحولات فرهنگي را روي شاخصاي از پيش تعريف شده اي اندازه گيري و به مسئولين نظام و مردم اعلام نمايد.

دليل اول اينكه: هدف اصلي نظام جمهوري اصلاح فرهنگ جامعه است و تمامي تحولات اقتصادي، اجتماعي پيش نياز تحقق اهداف فرهنگي است و حرف تازه تفكر اسلامي در قرن بيستم اعلام اين معناست تفكر ديني مي تواند ضمن توسعه اقتصادي و مادي جامعه بستر رشد فرهنگي انسانها را فراهم سازد.

دليل دوم اينكه: تحقق اصلي ترين هدف هر سيستمي بايد همواره مدنظر تصميم گيران سيستم باشد تا به موقع تغييرات لازم را در عناصر و عوامل و سازماندهي تحت مديريت خود بدهند.

دليل سوم اينكه: روشن شدن پاسخ اين سؤال بسياري از تنشها و عصبيتهاي موجود بين ياران انقلاب را آرامش مي بخشد و مشخص مي سازد مشكل چيست و چه بايد كرد؟

قضاوت در اينكه در حال حاضر باور كدام دسته صحيح تر است كار ساده اي نيست. ابراز نگراني پي در پي از سوي مقام معظم رهبري، دريافت نمونه هايي از ناهنجاريهاي فرهنگي و اجتماعي از درون برخي از بافتهاي توسعه يافته شهري، يعني از جاهايي كه انتظار مي رود به تدريج نحوه زندگي و رفتارهايشان به ديگر نقاط كشور سرايت كند، مروري بر فهرست مراكز و عوامل مفسده آفرين فرهنگي برون و درون جامعه از يك طرف و مطالعه اقدامات و



[ صفحه 100]



برنامه هاي اجرايي مراكز مبارزه كننده با مفاسد فرهنگي و تفكر در پاسخ سؤالات زير:

- آيا باور نسل جديد به مباني ديني مثل خداشناسي، قيامت، ضرورت حاكميت دين، حاكميت ولايت فقيه در حال رشد است؟

- آيا ضمن ايجاد روحيه تلاش و كار در نسل جديد براي توسعه مادي روحيه معنوي و كاهش علائق آنها به ماديات و دوري از محرمات و آلودگيهاي اخلاقي براي تحقق اهداف فرهنگ اسلامي زمينه سازي مي شود؟

- آيا احترام به بزرگترها، علاقه به پدر و مادر، حساسيت نسبت به تربيت ديني فرزندان و استحكام خانواده ها در حال افزايش است؟

- آيا حساسيت و علاقه نسبت به رفع مشكلات ديگران و پي گيري عوامل سعادت آفرين جمعي به جاي حل مشكلات فردي و رشد خودخواهيها در حال افزايش است.

و سؤالات ديگري از اين دست؛ متأسفانه كفه قضاوت را به نفع منتقدين نگران از وجود بحران فرهنگي سنگين تر مي سازد.

لذا با فرض وجود چنين پديده اي در شرايط موجود جامعه ابتدا عوامل عمده بحران ساز مطرح و در پايان پيشنهاداتي به عنوان راه حل ارائه مي گردد.