ويژگيهاي شخصيتي نمازگزاران در بعد رفتارهاي فردي و اجتماعي (اخلاقي، ذهني، اجتماعي)
- نمازگزاران متواضع و خاك طبع اند، اهل خضوع و خشوع اند، بي تكبر و بي رياء هستند، «الذين هم في صلاتهم خاشعون» [1] تواضع جاذبه وجود و زينت منش و برترين الگوي رفتار است و تكبر از اصلي ترين آسيب هاي شخصيت آدمي است و مخل بهداشت رواني و مانع شكوفايي وجود و خلاقيت ذهني است [2] .
نمازگزاران بي تكلف و بي ريا [3] هستند، زمينه رشد و شكوفايي شخصيت و خلاقيت و نوآوري با بي تكلفي و آرامش فكري انسان هموار مي شود. تكلف و رياء به عنوان نشاني از ضعف شخصيت، احساس حقارت، خود بزرگ بيني، با بهداشت رواني منافات داشته وآدمي را دچار دوگانگي احساس و تعارض رواني مي نمايد. تعارض و كشش هاي رواني، آرامش خاطر را از انسان سلب نموده و اضطراب و افسردگي را جانشين مي سازد. لذا نمازگزاران بدور از شرك و رياء و اجتناب از هر تظاهر و تكلف، با وحدت شخصيت و آرامش خاطر و اعتماد به نفس و احساس خود ارزشمندي در زندگي فردي و اجتماعي ظاهر مي شوند.
[ صفحه 89]
- نمازگزاران صادقانه سخن مي گويند كلامي آرام و متين و استوار دارند، جز حق نمي گويند و جز به حقيقت شهادت نمي دهند. به ديگر سخن نمازگزاران هرگز دورغ نمي گويند و خلاف حق و حقيقت شهادت نمي دهند و در اظهار كلام حق ثابت قدم مي باشند [4] نمازگزاران از آفات زبان، دروغ و غيبت، تهمت، نيش كلام و استهزاء ديگران و سخن لغو مصون هستند [5] هيچ يك از وابستگي هاي حيات مادي، زر و زيور و مشغله هاي حرفه اي و شغل و مقام نمازگزار را لحظه اي از انديشه خداجويي و حق گويي غافل نمي كند [6] .
- نمازگزاران همواره چهره اي گشاده و مصمم آرام و آرامش بخش دارند. و اين از بزرگترين موهبت هاي الهي است كه خداوند به نمازگزاران عطا كرده است. «ان صلوتك سكن لهم» [7] نماز نهايت تسليم انسان به درگاه خالق هستي، پرچم عبادات، قيام به آزادگي و صلح و آرامش است و شخصيت نمازگزار منبع آرامش روان است و سكينه قلب. رفتار نمازگزار تقويت اعتماد به نفس، احساس خود ارزشمندي كمال جويي و زدودن تشويش و نگراني و اضطراب از چهره ديگران است. نمازگزار درمانگر اضطراب ها و افسردگي هاست.
- نمازگزار هميشه پاكيزه و نظيف، طاهر و مطهر است. روزي چندين بار وضو، پالايش جسم و جان، گندزدايي وجود از هر ناپاكي و نادرستي، تبري از هر آلودگي و كج انديشي، شستشوي صورت و زدودن هر غبار و نقاب و ناصواب از وجه و نماي اجتماعي، تطهير دستها و نمادين قدرت از ناسپاسي ها،
[ صفحه 90]
مسح سر و صافي انديشه و تفكر از هر انگيزه وتخيل غير حق، و مسح پا و صيقل و هموار كردن مسير هدفمند و جهت دار زندگي ونشان كردن گامها در پيمودن طريق يكتايي و يگانگي و اخلاص، و... همه و همه وجود ارزشمند نمازگزار را از هر آلايش و ناپاكي مبرا گردانيده و همواره صفاي درون و پاكي برونش را در هر مجلس و محفلي نمايان مي سازد.
- نمازگزار هميشه با خالق است و انديشه متعالي و خلاق دارد.
- نمازگزار هميشه در انديشه پيمودن صراط مستقيم [8] و طريق حق و در آرزوي همانندسازي با انبياء و اولياء و رشد يافتگان مكتب توحيد است [9] .
- نمازگزار هميشه شهادتگر حق است و سراينده سرود آزادي و آزادگي، وحدت و خداجويي [10] .
- نمازگزار هميشه منظم و منضبط و وقت شناس و خوش قول و راسخ قدم در عهد و پيمان است.
اقامه نماز به هنگامه هر اذان، از سپيده صبح تا شام نمازگزار راستين را سحرخيز، وقت شناس، متعهد و مسئوليت پذير مي سازد.
- نمازگزار هيأت خويش را با جامه طاهر و حلال آراسته از هر لقمه حرام و تملك عصبي مبرا بوده جز روزي پاك و طيب و حلال چيزي نمي جويد.
- نمازگزار رفتاري ساده و بي آلايش دارد هميشه متواضع و فروتن است. از منيت ها و خودكامگي بدور است [11] .
- نمازگزار با ياران و خويشان و همشهريان خود پرخاشگرانه صحبت
[ صفحه 91]
نمي كند [12] ، نمازگزار هميشه شاكر خداوند، قانع و راهنما و آرام است، با حرص و ولع، جاه طلبي، و مال اندوزي و زياده طلبي بيگانه است [13] .
- نمازگزار صبور و شكور و خويشتن دار است و در برابر ناملايمات و تجارب ناخوشايند زندگي شكيبا و استوار [14] .
- نمازگزار با بالاترين عزت نفس، كريم و سخاوتمند و اهل احسان است، و هرگز خودخواه و خودمدار و بخيل و اعضار طلب نيست.
ومما رزقناهم ينفقون (شورا 38)- نمازگزار هميشه پشتيبان يتيمان، دادرس مسكينان، حامي تهي دستان و ياور محرومان است. [15] .
- نمازگزار براي تقويت بنيه اقتصادي جامعه اسلامي زكوة مال خويش را تقديم اهلش مي كند. [16] .
- نمازگزار در زندگي خود مقتصد و معتدل است، از اسراف و تبذير به دور بوده با اعتماد به رويه اعتدال، هميشه شخصيتي متعادل و متعالي داشته و در طريق كمال گام برمي دارد [17] .
[ صفحه 92]
- نمازگزار خود مزين به ارزشهاي الهي و فضيلتهاي اخلاقي است و همواره آمر به معروف و ناهي از منكر است. نمازگزار هميشه در انديشه زدودن آفت هاي اجتماع و تحكيم ارزشهاي والاي قرآني است، در حقيقت فلسفه نماز و آثار فردي و اجتماعي آن در جامعه بدون ايفاي رسالت نظارت عمومي و هدايت يكديگر به نيكي ها و مطلوب ها و بازداري خطاكاران و كژروان از انحرافات رفتاري و آسيب هاي اجتماعي نمي تواند تحقق يابد. [18] .
- نمازگزاران اهل شور و مشورت هستند [19] ، نمازگزاران هرگز يك دنده و خودكامه و خود رأي نيستند.
- نمازگزار همواره عفيف و پاك دامن است و از پرده عصمت و عفت گامي فراتر نمي نهد. [20] نمازگزار با قدرت نماز به عالي ترين درجه خويشتن داري نايل آمده و در برابر همه كشش هاي غريزي و محركهاي جنسي مقاوم بوده و با مصونيت معنوي هميشه حريم و حرمتهاي الهي راپاس مي دارد. [21] .
- نمازگزار هميشه با حفظ مفهوم و معناي نماز، لحظه اي از ياد و راه خدا غافل نبوده و همواره پاسدار ارزشها و مبلغ برترين فضيلت هاست [22] .
[ صفحه 93]
- نمازگزار همه فكر و نيت و عمل و حركتش هدفمند و جهت دارد و براي خداوند و براه خداست و بس [23] .
- رفتار نمازگزار هميشه آينه خداپرستي و جلوه توحيد و معناي آزادي و وارستگي [24] است او شرك ستيز است [25] .
نمازگزاران سرداران جبهه هاي معنويت و خداجويي، آرامشگران چهره هاي نگران، درمانگران دلهاي خسته و لرزان و هدايتگران جامعه به سوي كمال و آرامش اند. آنگاه كه نمازگزاران خود را به زيور و زينت ها و ارزشها و فضيلت هاي رفتاري نماز متصف مي نمايند و در اين ره پايدار و استوار مي مانند، برترين الگوهاي كمال براي كودكان و نوجوانان و پويندگان طريق حق بوده سلامت و سعادت و رستگاري جامعه را در برابر همه ناملايمات، همه تهاجمات فرهنگي بيگانگان لجام گسيختگي غربيان، مصون مي نمايد.
آن گاه كه فرهنگ پويا و متعالي «نماز» با همت نمازگزاران وارسته از هر وابستگي، در خانه و اداره و كوچه و خيابان و در هر شهر و ديار سايه افكن گرديده و معنا و مفهوم نماز به نيكي محقق مي گردد، نهايت افتخار و آرزوي همه آزادگان، كودكان و نوجوانان، بزرگسالان و انديشمندان جامعه در پيوستن به جرگه نمازگزاران خواهد بود.
- در صفحه پيوست سعي شده است خلاصه اي ازاين مقاله ارائه گردد.
[ صفحه 94]
پاورقي
[1] سوره مؤمنون آيه 2.
[2] فويل للمصلين الذين هم عن صلاتهم ساهون، الذين هم يرآون - سوره ماعون 5 - 6.
[3] فويل للمصلين الذين هم عن صلاتهم ساهون، الذين هم يرآون - سوره ماعون 5 - 6.
[4] والذين هم بشهاداتهم راعون (مؤمنون 23).
[5] الذين هم عن اللغو معرضون (مؤمنون 3).
[6] رجال لاتلهيهم تجارة و لا بيع عن ذكر الله و اقام الصلوة و ايتاء الزكوة (نور 37).
[7] خذ من اموالهم صدقه، تطهرهم و تزكيهم بها و صل عليهم ان صلواتك سكن لهم والله سميع عليم (توبه 9).
[8] اهدناالصراط المستقيم (سوره حمد6).
[9] صراط الذين انعمت عليهم... (حمد 7).
[10] اشهد ان لا اله الا الله 4.
[11] و عبادالرحمن الذين يمشون علي الارض هونا و اذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما (فرقان 63).
[12] و اغضض من صوتك (لقمان 19).
[13] خلق الانسان هلوعاً... الا المصلين(معارج 22).
[14] ان الانسان خلق هلوعاً اذا مسه الشر جزوعاً واذامسه الخير منوعاً الا المصلين (معارج 22).
[15] والذين في اموالهم حق معلوم للسائل و المحروم (معارج 24 - 25).
[16] قالوا لم نك من المصلين و لكم نك نطعم المسكين (مدثر 43 - 42)؛ و اقام الصلوة وايتاء الزكوة (نور 37).
[17] انما وليكم الله و رسوله و الذين آمنوا الذين يقيمون الصلوة و يؤتون الزكوة و هم راكعون
- والذين هم للزكوة فاعلون(مؤمنون 5)
يا بني اقم الصلوة وامر بالمعروف وانه عن المنكر و اصبرعلي ما اصابك ان ذلك من عزم الامور و لا تصعر خدك للناس و لاتمش في الارض مرحاً ان الله لايحب كل مختال فخور واقصد في مشيك و اغضض من صوتك (لقمان 18 - 19).
[18] يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنكر.
[19] ان الصلوة تنهي عن الفحشاء و المنكر(عنكبوت 45)؛ و امرهم شورا بينهم (شورا 42).
[20] يا بني اقم الصلوة و امر بالمعروف وانه عن المنكر(لقمان 19)؛ والذين هم لفروجهم حافظون (مومنون 5).
[21] والذين هم علي صلاتهم دائمون (معارج 23).
[22] والذين هم علي صلاتهم يحافظون (معارج 24)
- قالوا يا شعيب أصلوتك تأمرك ان نترك مايعبد ءابآؤنا...(هوذ 87).
[23] قل ان صلاتي و نسكي و محياي و مماتي لله رب العالمين (انعام 162).
[24] والذين يصدقون بيوم الدين (معارج 26).
[25] لا اله الا الله.