مسجد ارگ به كوشش اميران و دولتمردان به پيروي از انديشه اسلامي «پيوند دين و حكومت» يا حداقل تظاهر بدان به منظور نظارت و مراقبت بر امور كشوري و زير نظر داشتن فعاليتهاي اجتماعي مردم به نام هاي گوناگون ساخته مي شده است.

بعضي از مساجد مهم از نظر نقش آموزش نيز فعال بوده اند و به هر دو نام مشهور بوده اند، مثل مدرسه سپهسالار.

مسجد به نام شهرهاي بزرگ غير اسلامي مانند مسجد واشنگتن، مسجد پاريس، مسجد هامبورگ، مسجد به نام فرق خاص اسلامي، مانند مسجد



[ صفحه 60]



شافعي، مسجد مالي، مسجد به نام تيره هاي نژادي و محلي مانند مسجد كردها، مسجد لرها، مسجد قشقائيها، مسجد تركها، مسجد سيستانيها، مسجد مازندرانيها و... مسجد زيارتي مانند مسجد الاقصي، مسجد الحرام، مسجد مدينه، مسجد كوفه رشد و گسترش مساجد تابعي از كيفيت اعتقادي، سياسي، واجتماعي جوامع مسلمانان در ازاي زمان هنجار و دولت بصورت باطني يا ظاهري با گسترش اسلام موافق بوده است، مساجد از نظر كمي و كيفي در حال رشد بوده اند. [1] .