اهميت دادن به مسجد تابعي از كيفيت اعتقادي، سياسي و اجتماعي جوامع مسلمانان در طول زمان به شمار مي آمد. هرگاه وضع پيروان اسلام از نظر اعتقادي و اقتصادي به هنجار و دولت به صورت باطني يا ظاهري با گسترش اسلام موافق بوده است، مساجد نيز از نظر كمي و كيفي در حال رشد بوده اند: به عكس زماني كه دولتها با اسلام سر ستيز داشته اند، در آغاز با ترفندهاي مختلف، مانع از ايفاي نقشهاي مسجد شده و سپس به تخريب آن مي پرداختند.



[ صفحه 50]



با حمله مغول به كشورهاي اسلامي و از بين رفتن آثار اسلامي، به ويژه مسجد كه بنا به گفته ويل دورانت «شهر زيباي ري با 300 مسجد و كارگاههاي سفال معروف ويران شد» پس از دوران فترت و سكوت، ساختن مساجد، با شكوه بيشتري توسط جانشينان چنگيز و تيمور از سر گرفته شد. [1] .