اسلام به عنوان يك نظام الهي، همه فعاليتهاي بشري را در برمي گيرد و اخلاق اسلامي و ارزش هاي آن براي همه ابعاد انسان داراي قانون است. بنابراين بايد و مي توان به عنوان يك راه حل براي رفع مشكلات بشريت امروز مورد استفاده



[ صفحه 49]



قرار گيرد. [1] .

از طريق مسجد مي توان امور مسلمانان را مورد بررسي قرار داد، فعاليتهاي بشري، اخلاق اسلامي و ارزشها را ترويج نمود.

در ايدئولوژي اسلام به عنوان يك دين كامل، مسجد به عنوان كانون مشترك، عبادي - سياسي پايه گذاري شده، بيشتر امرا و فرمانروايان كشورهاي اسلامي كه خود را خليفةالله هم مي دانستند بر آن بودند كه كاخهاي سلطنتي و دارالاماره را نزديك مسجد اصلي شهر بنا كنند تا با تظاهر به دين و اسلام به نحوي بر فعاليتهاي مسجد نظارت داشته باشند. در شهرهاي ايران از جمله اصفهان، تهران، قزوين و مشهد نيز مساجد جامع و مهم به گونه اي با ارگ (دارالاماره، يا دارالحكومه) ارتباط مستقيم و يا نزديك داشته اند [2] .