اقامه نماز در دوران كودكي


جناب آقاي حيدري

مديركل آموزش و پرورش استان بوشهر

بسم الله الرحمن الرحيم

عنوان مقاله يي كه بخشهايي از آن را تقديم مي كنم؛ اقامه نماز در دوران كودكي هست «يا ايهاالذين آمنوا قوا انفسكم و اهليكم نارا» اي ايمان آورندگان خود و خانواده تان را از آتش دور نگه داريد.



برخيز كه راه صبح را باز كنيم

تا شهر قشنگ نور پرواز كنيم



تا خون نشسته بر بلنداي شفق

برخيز كه تا نماز آغاز كنيم



نماز خروش درياي درون است، در گوش دنياي برون. نماز جوشش چشمه شوق است و پويش طريق. عشق نماز فرياد رهايي وجود است، از وضع موجود. رهايي از زمين است و تنهايي در زمان. نماز ناله زنداني خاك است، بر فراق شادماني افلاك. نماز شعر بلند رهائيست از محبس و قفس تنهايي. نماز شكوفايي شوق پرواز است به سوي ملكوت راز، نماز راز گفتن است و زلال شكوفتن. نماز پليست از رنگين كمان تابناك، افراشته از خاك تا افلاك. نماز پروازيست از شاخه شور بر بلنداي شعور. نماز شعله شوق جنان است از آتشفشان جان. نماز پيوستن قطره هاست به دريا و اتصال زره ها به بي انتها. نماز



[ صفحه 10]



پنجره يي ست از برهوت تنهايي به ملكوت خدايي. نماز دريچه ايست به تماشا و پنجره ايست به سوي خدا. نماز كليد بهشت است و اميد به سرنوشت. نماز ستون دين است و استوانه آئين. نماز گسستن طوق علايق است و پيوستن به شوق شقايق. نماز پريدن است از شاخه قريب به آسمان الفت. نماز شكوفتن انديشه است و سبز شدن از ريشه، نماز مايه آرامش قلوب است و سرمايه وصال محبوب. اهميت و ارزش دوران كودكي پويايي انديشه در حين روئيدن از ريشه است. خويي كه از نخست كسي را به سر نشست او را همواره تا دم مرگ در سر است. انسان از پگاه حيات تا شامگاه ممات در حال آموختن است و تجربه اندوختن. ما نقشي را كه در سنين كودكي بر صحيفه سينه و صفحه پاك اين آيينه مي نگارند تا واپسين دم حيات قرين جان و همنشين روان است. حكيمان دانش آموختن در سنين كودكي را چون نقش آفريني بر سنگ دانسته اند. دست كوير باور كودك تشنه است. هم زلال آب را مي نوشد و هم زلال سراب را. بعضي بر اين گمانند كه سرآغاز سن تربيت همان آغاز سن تعليم و تحصيلات رسمي است. در حالي كه در اسلام تربيت كودك نه تنها ازاولين روز تولد بلكه قبل از تولد و حتي قبل از ازدواج آغاز مي گردد. روايات اسلامي تربيت نسلي سالم و سعادتمند را از گزينش همسر آغاز مي كند. امام علي عليه السلام به فرزندش امام حسن عليه السلام فرمودند: قلب كودك مانند زمين بي گياه است. هر چه بر او عرضه شود مي پذيرد. به همين جهت من پيش از اين كه قلب تو سبز شود و دلت مشغول گردد به تعبير تو اقدام نمودم. امام صادق عليه السلام در اين باره فرمودند: فرزندانتان را با مسائل دين آشنا كنيد، پيش از آنكه عوامل گمراه كننده برآنان چيره شوند. هر كه در خُرديش ادب نكند در بزرگي فلاح از او



[ صفحه 11]



برخاست. چوب تر را چنانكه خواهي پيچ نشود، خشك جزو آتش زاست. تربيتي كه با شير اندرون شود با جان درآميزد. انديشمندان و مربيان بزرگ مسلمان درباره اهميت و ارزش تربيت در خردسالي و كودكي چه نكته ها كه نگفته اند و چه گهرهاي سخن شكفته اند. گذشته از احاديث گران در پيشوايان معصوم عليه السلام و نظريات متفكران مسلمان، درباره اهميت تربيت انسان در سنين كودكي توجه به كودك و عالم كودكي آنچنان در قرن معاصر فزوني يافته كه برخي از مربيان بزرگ چون مونتسلي پيشگويي كرده اند كه اين قرن، قرن كودك خواهد بود. ماريا مونتسلي مي گويد: مهمترين شاخص تربيت نوين احترام به شخصيت كودك مي باشد در آن حد كه تا پيش از آن سابقه نداشته است. گزل در اين باره مي گويد: كودك در پنج سالگي نسخه كوچك شخص جواني است كه بعداً خواهد شد. جالب اينجاست كه غرب، قرنها پس از ما به اهميت تربيت در دوران كودكي پي برده. لذا براي جبران اين غفلت فعاليت خود را در اين زمينه شدت بخشيد. ولي مشرق زمين علي رغم در همه زمينها از جمله در زمينه تربيت كودك دچار ركود و ايستايش شد. مثلاً در انگستان در سال 1953 ميلادي يعني 43 سال پيش 1960 عنوان كتاب تازه براي بچه ها نوشتند.

در سال بعد اين رقم از 2300 عنوان تجاوز كرد. از سال 1934 تا 1945 ظرف 20 سال در روسيه 4500 نويسنده براي بچه ها كتاب نوشتند. و يك ميليارد نسخه آنها به فروش رفته است. فقط در سال 1954 در روسيه 11652000 كتاب كودك به فروش رفته و يكسال بعد اين رقم به 13 ميليون جلد رسيده در حاليكه در سال 1351 يعني 24 سال پيش از 13 ناشر تهراني فقط 645 كتاب ويژه كودكان منتشر شده است. اميد است كه مسائل كلان كشور و جامعه به ما



[ صفحه 12]



اجازه بدهد كه براي مسائل دنياي كودك و تربيت او بيشتر اهميت قائل شويم و همت بگماريم. زيرا مسئله مهمتر از برنامه كلان و مهمتر از آن نداريم. در پايان با توجه به تمام بودن وقت از زبان حضرت ابراهيم قهرمان توحيد از خدا مي خواهيم كه «رب اجعلني مقيم الصلوة و من ذريتي ربنا و تقبل دعا»



در محضر دوست جز مطهر نرود

با قلب سياه و دامن تر نرود



بايد تن و جان شست وضو يعني اين

با يك دل و با عشق دو دلبر نرود



والسلام عليكم و رحمةالله و بركاته



[ صفحه 15]




بازگشت