نوشتن آيات قرآن، احاديث معصومان و حتي كلمات حكمت آميز حكيمان بر ديوارها و سر در مساجد، منعي ندارد. از برخي روايات استفاده مي شود كه مستحب است بر بالاي ساختمان هايي كه بلنداي آن از هشت ذراع [1] بيشتر باشد، آية آلكرسي نوشته شود. [2] .

نوشتن آيات قرآن بر در و ديوار مسجد به طور ناخودآگاه اين احساس را در كسي كه به مسجد وارد مي شود ايجاد مي كند كه قرآن وجود او را فراگرفته و او در فضايي عطرآگين از قرآن تنفس مي كند. اين كار همچنين ارتباط عميق «قرآن» را با «عبادت» و حتي با همه ي تار و پود زندگي مسلمانان نشان مي دهد.

هنرمندان مسلمان پس از آن كه براي ورود به عرصه ي نقاشي و مجسمه سازي در مسجد، محدوديت هايي فرا روي خود ديده اند، عرصه ي خط و نوشتن را مجال خوبي براي ابراز ذوق هنري خود دانسته و به آن روي آورده اند. آنان در اين زمينه، آثاري آفريده اند كه در نوع خود از شاهكارهاي هنري به شمار مي آيد. ترديدي نيست كه طراحي هاي موجود در كتيبه هاي مساجد هر كدام پيامي دارد. سبك و سياق خطها هر كدام حس معنوي خاصي را در بيننده به وجود مي آورد. با اين حال، پيام روشن و اصلي آيات و روايات نبايد در لابه لاي اين پيام ها گم شود. به ديگر سخن، سزاوار است نوشته ها به گونه اي باشد كه قابل خواندن باشد.

نكته ي ديگر در اين باره، ضرورت تحول و توجه به سليقه ها و احساسات نسل حاضر است. اگر زماني خط كوفي براي ايرانيان، خطي بديع، شگفت انگيز و جالب بوده است، آيا براي نسل كنوني نيز همچنان جالب و دل انگيز است؟ در اين جاست كه ارزش و اهميت هنرمند مبتكر و نوآور روشن مي شود؛ چه او بايد ضمن حفظ



[ صفحه 89]



اصالت ها و ارزش هاي كهن به فراخور نيازها و تمايلات صحيح كنوني، هنري نو بيافريند. هنري كه در عين اصالت، جذاب و دلكش باشد، و هدف نهايي هنر متعهد را كه ايجاد كشش به حقيقت، مذهب و نمادهاي مذهبي است، برآورده سازد.