گر چه توصيه هاي ديني پيرامون رفت و آمد به مسجد، همگاني است؛ اما در مورد همسايه ي مسجد تأكيد بيشتري شده است. اگر نماز خواندن در مسجد و حضور در آن براي غير همسايه، مستحب باشد، براي همسايه ي مسجد مستحب مؤكد است. در حديثي از پيامبر صلي الله عليه و آله آمده است:

«همسايه ي مسجد نمازش مقبول نيست مگر در مسجد.» [1] .

اكنون اين پرسش مطرح مي شود كه همسايه ي مسجد كيست؟ از برخي روايات استفاده مي شود كساني كه به فاصله ي چهل ذراع در اطراف مسجد سكونت دارند، همسايگان مسجد به شمار مي آيند. [2] با توجه به اين كه هر ذراع به اندازه ي مسافت ميان آرنج تا سرانگشت وسط دست است، در اين صورت همسايه ي مسجد كسي است كه محل اقامت او تا مسجد فاصله اي در حدود 20 متر داشته باشد.

در حديثي ديگر آمده است همسايه ي مسجد كسي است كه صداي اذان مسجد را بشنود. [3] البته مقصود، شنيدن صداي عادي و معمولي يعني بدون استفاده از



[ صفحه 40]



بلندگوست.

ولي بسياري از فقيهان بر آنند كه ميزان در تعيين همسايه ي مسجد، قضاوت عرف است؛ يعني همسايه ي مسجد كسي است كه در عرف مردم، همسايه ي مسجد به شمار آيد.