تفسير اجمالي سوره ي حمد در كلام رسول خدا


در عيون اخبار الرضا عليه السلام در حديثي از پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله مي خوانيم: خداوند متعال چنين فرموده، «من سوره ي حمد را ميان خود و بنده ام تقسيم كردم؛ نيمي از آن براي من، و نيمي از آن براي بنده ي من است، و بنده ي من حق دارد هر چه را مي خواهد از من بخواهد:

هنگامي كه بنده مي گويد: «بسم الله الرحمن الرحيم» خداوند بزرگ مي فرمايد: بنده ام به نام من آغاز كرد، و بر من است كه كارهاي او را به آخر برسانم و در همه حال او را بركت دهم.

و هنگامي كه بنده مي گويد: «الحمدلله رب العالمين» خداوند بزرگ مي فرمايد: بنده ام مرا حمد و ستايش كرد، و دانست نعمت هايي را كه دارد از ناحيه ي من است، و بلاها را نيز من از او دور كردم، گواه باشيد كه من نعمت هاي سراي آخرت را بر نعمت هاي دنياي او مي افزايم، و بلاهاي آن جهان را نيز از او دفع مي كنم، همان گونه كه بلاهاي دنيا را دفع كردم.

و هنگامي كه مي گويد: «الرحمن الرحيم» خداوند مي فرمايد: بنده ام گواهي داد كه من رحمان و رحيمم، گواه باشيد كه بهره ي او را از رحمتم فراوان مي كنم، و سهم او را از عطايم افزون مي سازم.



[ صفحه 80]



و هنگامي كه مي گويد: «مالك يوم الدين» او مي فرمايد: گواه باشيد همان گونه كه او حاكميت و مالكيت روز جزا را از آن من دانست، من در روز حساب حسابش را آسان مي كنم، حسناتش را مي پذيرم و از سيئاتش صرف نظر مي كنم.

و هنگامي كه مي گويد: «اياك نعبد» خداوند بزرگ مي فرمايد: بنده ام راست مي گويد، تنها مرا پرستش مي كند، من شما را گواه مي گيرم بر اين عبادت خالص ثوابي به او مي دهم كه همه ي كساني كه مخالف اين بودند به حال او غبطه خورند.

و هنگامي كه مي گويد: «اياك نستعين» خداوند مي گويد: بنده ام از من ياري جسته، و تنها به من پناه آورده، گواه باشيد كه من او را در كارهايش كمك مي كنم، در سختي ها به فريادش مي رسم و در روز پريشاني دستش را مي گيرم.

و هنگامي كه مي گويد: «اهدنا الصراط المستقيم...» (تا آخر سوره) خداوند مي فرمايد: اين خواسته ي بنده ام برآورده است، و هر چه مي خواهد از من بخواهد، كه من اجابت خواهم كرد. به آنچه اميد دارد به او مي بخشم و از آنچه بيم دارد ايمنش مي سازم. [1] .


پاورقي

[1] عيون اخبار الرضا (ع) طبق نقل الميزان، ج 1، ص 37.


بازگشت