آداب و شرايط نماز


امام رضا عليه السلام فرمود:

1- هنگامي كه براي انجام دادن نماز اراده نمودي، پس با بي رغبتي، كسالت، خواب آلودگي، عجله و... مشغول به چيزي نماز، به جاي نياور.

2- با حالت حضور قلب و سكون و آرامش و تأني، مشغول نماز شو.

3- بر شما باد در نماز به خشوع و خضوع.

4- در پيشگاه الهي چنان خاشع و خاضع باش كه خشيت و خوف از سيماي تو ظاهر گردد، و به وسيله طمأنينه خوف و رجاء در تو ظهور پيدا كند. ار كثرت ترس و ورعي كه بر قلبت عارض گرديده



[ صفحه 46]



است، پس در اين حالت مقابل پروردگارت همچون بنده ي فراري گناهكاري كه در مقابل مولايش قرار گرفته، بايست.

5- قدم هايت را منظم كن و خود را براي اطاعت از مولايت مستعد و مهيا ساز.

6- به چپ و راست توجه مكن.

7- خدا را مثل اين كه تو را مي بيند به حساب آور، زيرا اگر تو خدا را نمي بيني همانا خدا تو را مي بيند.

8- با ريش و ساير اعضا و جوارحت و با جامه ات بازي مكن.

9- در حال گرفتگي بيني نماز نخوان.

10- و براي زنان نيز درست نيست كه با نقاب و روبند نماز بخوانند.

11- چشمت را در هنگامي كه ايستاده اي به موضع سجده بينداز.

12- و در هنگام نماز، از خودت جزع و هول و ترس از خدا ظاهر كن و با اين حالات مخصوص، نشان بده كه تو راغب الي الله هستي و به خدا عشق مي و رزي.

13- در حال قيام گاهي به اين پا و گاهي به آن پا تكيه مكن.

14- نمازي به جا آور مثل اين كه نماز وداع است كه ديگر موفق به اداي آن نمي شوي.

15- بدان كه همانا تو در برابر خداوند جبار هستي، بنابراين با چيزي از اشياء به بازي مشغول مشو و حديث نفس مكن و قلبت را از همه چيز غير از ياد خدا و عبادت او فارغ كن، و فقط بايد به كار نماز بپردازي.



[ صفحه 47]



16- هنگام نماز در حال قيام دست ها را روي ران هاي پايت قرار بده.

17- در شروع نمازت تكبير بگوي.

18- و دست هايت را تا نرمه گوشت بلند كن، به طوري كه انگشت هاي ابهامت از گوش و مقابل آن تجاوز نكند.

19- و در قنوت نماز واجب دست هايت از سر تجاوز نكند و اما در نماز نافله و وتر مانعي نيست.

20- هرگاه به ركوع رفتي، پس دست هايت را به زانوهايت بگذار و انگشتانت را بگشا و دست هايت را جمع نموده از محاذي زانوها و پاها خارج مكن.

21- هنگام برخاستن از ركوع، به تمام قامت بايست، تا مفاصلت تماما به مكان اصلي خود برگردد، و عروق و رگ ها جابه جا شود.

22- در سجده جبين و پيشاني و كف دست هايت را بر زمين بگذار.

23- انگشتان دست ها را هنگام سجده ببند و به طرف قبله قرار ده.

24- و هرگاه نشستي، پس به قسمت راست بدن ننشين، بلكه طرف راست را بلند نموده و بر طرف چپ بگذار و بر ران هاي خود بنشين.

25- دست روي دست مگذار، بلكه دست هايت را آزاد كن و مستقيم بر ران ها قرار بده، زيرا اين عمل، عمل اهل كتاب است.

26- هنگام نماز، خميازه مكش و دست و پا را دراز مكن و آروغ نزن و اگر اين دو بر تو فشار آوردند با جد و جهد از خود دفع كن و



[ صفحه 48]



تحمل نما.

27- هر گاه عطسه زدي، «الحمدلله» بگو.

28- در موضع سجده ات حركت نكن و راه مرو و به جلو و عقب نرو و ثابت و بدون حركت باش.

29- در حالي كه در فشار ادرار و مدفوع هستي به نماز نايست و اگر در نماز بودي و احساس فشار و ناراحتي از آنها نمودي، پس از نماز منصرف شو، مگر اين كه خفيف باشد كه توان تحمل آن را بدون زيان و ضرر به نمازت داشته باشي.

30- وقتي كه به نماز ايستادي با تمام توجه قلبي و با همه وجودت به خداوند روي آور، تا خدا نيز به تو روي آورد.

31- و هرگاه خواستي براي نماز وضو بگيري وضويي كامل بساز.

32- و هرگاه خواستي سجده كني پيشانيت را بر خاك بگذار.

33- هرگاه به نمازت روي آوردي و با توجه و حضور كامل قلبي به نماز ايستادي و آداب و شرايط نماز را حفظ كردي و با همه وجودت به سوي خدا رفتي، او نيز با همه رحمت و مغفرت و عنايتش به تو رو خواهد آورد و هرگاه از خدا روگردان شدي و اعراض كردي، خداوند نيز از تو روگردان شود. [1] .



[ صفحه 49]




پاورقي

[1] بحارالانوار، ج 84، ص 204.


بازگشت