عالم برزخي، عالمي است كه فقط اعمال انسان او را از وحشت قبر و تاريكي نجات مي دهد، در حديثي از امام صادق (ع) آمده كه وقتي بنده ي مؤمن مي ميرد و وارد برزخ و قبر مي شود، شش چهره ي نوراني با او وارد برزخ و قبر مي شود، در بين اين شش صورت يكي از همه نوراني تر و پربهاتر و بشاشتر و زيباتر است، يكي از آنها طرف راست اين شخص در قبر قرار مي گيرد، يكي طرف چپ او، يكي رو به روي او، يكي پشت سر او، يكي نزديك پاهاي او، اين شش صورت در برابر هر حادثه و مشكلي كه بخواهد به او آسيب برساند از هر طرف از وي حمايت مي كنند، آنكه در سمت راست اين بنده ي مؤمن قرار دارد مي گويد: من نمازم، معلوم مي شود نماز احكامي دارد و آداب و سر و باطن، باطن نماز يعني همين صورت نوراني كه در قبر طرف راست عبد مؤمن قرار مي گيرد، انسان مي تواند نماز را ببيند، با نماز سخن بگويد، نماز از او شفاعت كند، پس



[ صفحه 73]



نماز قدرت دارد كه انسان را نجات بدهد، در عالم برزخ نور نيست، همين نماز نور و چراغ قبر انسان است.

اينك تأثير نماز شب در برزخ را در غالب چند حديث بيان مي كنيم.